بهره مندی از ظرفیت های مولدسازی در توسعه زیرساخت اقتصاد دیجیتال

علیرضا رهایی، رییس دانشگاه صنعتی امیرکبیر، به اولویت بخشی موضوعات فناورانه و اقتصاد دیجیتال با توجه به ظرفیت ها و بسترهای موجود در دانشگاه ها اشاره و تاکید نمودند دانشگاه صنعتی امیرکبیر بعنوان قطب علمی هوش مصنوعی فرصت های بسیار خوبی را جهت تحقق این مهم فراهم نموده است.
در ادامه چهره ماندگار کشور، با تأکید بر ضرورت مولدسازی در کشور گفت: باید مزیت‌ها و ابهاماتی که در این مسیر وجود دارد، بررسی شود. البته در سطح دانشگاه مطالعاتی درباره مولدسازی انجام شده و شاهد بودیم که اتفاقاتی افتاده است. بنابراین آسیب‌شناسی و تحلیل دقیق آن ضروری است تا مسیر اصلاح شود و گشایش و تحولی رخ دهد.

زهرا بختیاری، دبیر نشست افزود: در گذر از اقتصاد سنتی به اقتصاد دیجیتال و پلتفرمی تغییر مفاهیم و مقیاس های زمان و مکان در اقتصاد، ضرورت دارد. در منابع و درآمدها تبدیل و تغییر رویکرد داشته باشیم.
فعال فناوری و نوآوری افزود: ظرفیت های موجود در آیین نامه مولدسازی فرصت مغتنمی جهت تامین منابع و توسعه زیرساخت های اقتصاد دیجیتال و دانش بنیان است. زمان و مکان دو متغیر تاثیرگذار در شاخص های اقتصادی است و با ظهور و بروز فناوری های نوین مقیاس و معیار این دو مولفه تغییرات جدی را شاهد بوده است. لذا ضرورت بازتعریف و تبدیل دارایی ها برای افزایش بهره وری اقتصاد دیجیتال یکی از الزامات دستگاه ها بوده و آیین نامه مولدسازی می تواند یکی از بسترهای زیرساختی برای این مهم باشد.
بختیاری تاکید کرد؛ بمنظور تبیین مفاهیم و مبانی نظری فناوری های ساختارشکن و سرعت رشد آن در دنیا؛ دانشگاه ها لازم است روال های متدوال برای برنامه ریزی دروس را متحول نموده و در زمان های کوتاهتر متناسب با تغییرات برنامه ریزی و اجرا نمایند.
سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران با نگاهی به مفهوم مولدسازی و فناوری‌های نوظهور، گفت: لازم است نگاه‌ها و رویکردهای بخش خصوصی را در حوزه مولدسازی و چگونگی بهره‌گیری از فناوری‌های نو در مسیر مولدسازی، جمع‌آوری و یکپارچه کنیم و در اختیار دستگاه‌های متولی قرار دهیم.

او با اشاره به برگزاری نشستی درباره موضوع مولدسازی با متولیان این حوزه، تصریح کرد: نتیجه آنچه در آن جلسه مطرح شد، این بود که برای پایش و رصد فرآیند مولدسازی در کشور لازم است کارگروهی شکل بگیرد و روندها را بررسی کند تا بدانیم که امروز در این حوزه چه اتفاقی می‌افتد و باید برای بهتر شدن چه برنامه‌ریزی انجام شود.

بر اساس اظهارات این فعال اقتصادی از زمان تصویب آیین‌نامه اجرایی طرح مولدسازی که دی‌ماه سال قبل بود تا به امروز، تنها بین ۷ تا ۱۰ درصد از برنامه‌های تعریف شده در کشور اجرایی شدند که در واقع برابر با هیچ است.

به اعتقاد این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران یکی از مشکلات بی‌توجهی به بازیگران اصلی این حوزه است؛ در واقع حاکمیت باید تشخیص دهد چه کسانی می‌توانند در این حوزه بازی کنند و نقش‌آفرین باشند و در قدم بعدی همه آنها را دعوت به بازی کند. حضور این افراد در پیشبرد اهداف مولدسازی بسیار مهم است.

آبایی تهیه مجموعه‌ای از داده‌ها و اطلاعات مربوط به اموال دستگاه‌ها را نیز به عنوان یک بستر مهم، پیش از حرکت در مسیر مولدسازی، ضروری توصیف کرد و افزود: بزرگ‌ترین دارایی دانشگاه‌ها داده‌ها و اطلاعات آنهاست که باید در اختیار صنعت قرار بگیرد تا به کمک یک مدل درآمدی شفاف از آنها به نفع توسعه صنعت استفاده شود.

همچنین داود ادیب، رئیس کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار فاوا نیز گفت: مولدسازی به جریان‌سازی مناسب نیاز دارد. هیات مولدسازی ۲۱ دی ۱۴۰۱ آیین‌نامه اجرایی مولدسازی را تصویب کرده است و در ماده ۷ این آیین‌نامه دستگاه‌ها مکلف شدند تا در قالب سامانه ساد، اطلاعات اموال خود را ثبت کنند؛ اما به نظر می‌رسد در این حوزه، اقدامات قابل توجهی صورت نگرفته است.

او به تجربیات جهانی اشاره و تصریح کرد: این فرآیند در سایر کشورها هم انجام شده و شاهد موفقیت آنها به ویژه در فرانسه، سنگاپور، کره‌جنوبی و ترکیه هستیم. مولدسازی سطح درآمدزایی این کشورها را بالا برده است.

بر اساس اظهارات ادیب ظرف یک سال گذشته، فقط ۱۰ درصد برنامه‌های مورد تأکید در آیین‌نامه اجرایی مولدسازی در ایران محقق شده چون به آن تنها در قالب فروش اموال نگاه کردیم؛ اما مدیریت اموال اهمیت بیشتری دارد. کاهش اندازه دولت، گردش اموال و غیره باید در اولویت قرار بگیرد.

همچنین علی زند وکیلی، مشاور وزارت تعاون، کار و تأمین اجتماعی معتقد است یکی از دلایلی که مانع حرکت مولدسازی شده را نبود داده‌ها و اطلاعات از اموال دولت دانست و تأکید کرد: همین الان دولت در حال شناسایی اموال خود است. در این مسیر به همکاری سازمان ثبت نیاز دارد.

از طرفی دستگاه‌ها از فروش اموال خود می‌ترسند چون این‌گونه استنباط می‌شود که فلان ملک در دوره حضور فردی فروخته و پول آن صرف امور جاری شد. بنابراین بهتر است فروش اموال را کنار گذاشته و به سمت بهسازی و تهاتر حرکت کنیم.

بابک ضرغامی، مشاور سازمان خصوصی‌سازی رویکردی که در ابتدای مولدسازی مورد توجه قرار گرفت را فروش اموال عنوان کرد و گفت: رویکرد فروش اموال در ابتدای امر بسیار مورد توجه بود؛ اما به تدریج تغییر کرد، چون به نظر می‌رسید صرف فروش املاک، موجب موفقیت در روند مولدسازی نمی‌شود. بنابراین این فروش باید در راستای تبدیل اموال اتفاق بیفتد.

ایمان لطفی به ترسیم چشم انداز؛ ماموریت و اهداف و نقشه فناوری و نوآوری برای دبیرخانه تاکید و همچنین به نقش نهادهای ایجاد شده در معاونت علمی تحت عنوان مراکز شتابدهی و هم آفرینی جهت تحقق این مهم یادآور شدند.

مدیر مرکز هم آفرینی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان افزود: فرهنگ سازی و ترویج در این حوزه باید مورد توجه قرار گیرد.

شهرام حلاج، مشاور کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و احداث اتاق ایران نیز با حضور در این جلسه تأکید کرد: فرآیند مولدسازی باید با نگاه تخصصی به موضوع و بررسی این نکته که کدام پروژه ارزش‌افزوده بیشتری ایجاد می‌کند، انجام تا سرمایه‌ها به سمت این پروژه‌ها هدایت شود.

به باور او نکته اصلی اینجاست که ساختار و مقدمات موردنیاز مولدسازی در کشورهایی مانند سنگاپور، فرانسه و … خیلی پیش‌تر فراهم شده بودند تا اینکه این کشورها بتوانند به سمت مولدسازی موفق قدم بردارند. در این پروسه دارایی دولت باید به پول تبدیل و در بازار رقابتی عرضه شود، بنابراین تهاتر یک امر استثنایی است و نباید ملاک کار باشد.

فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق ایران از وجود داده‌ها و اطلاعات غیرشفاف و نادرست صحبت کرد و گفت: آنچه در قدم اول به عنوان یک مانع در برابر مولدسازی مطرح است، وجود اطلاعات نادرست و ناقص است. در قدم بعدی اهمیت پذیرفتن قیمت‌گذاری‌های کارشناسی اموال و املاک مطرح می‌شود که متأسفانه مورد پذیرش قرار نمی‌گیرند.

او پیشنهاد داد: برای شروع در طرح مولدسازی از ۱۰ صنعت مختلف ۱۰ نمونه با سطح پیشرفت‌های متنوع و از مکان‌ها مختلف پیدا کنیم و در کنار آنها چند شرکت مولدساز خصوصی در قالب مشاور ایجاد کنیم تا به اجرای دقیق‌تر این طرح کمک کنند. از طرفی باید فروش را ممنوع کرده و اموال را به ضمانت‌نامه و اعتبار تبدیل و به متقاضیان عرضه کنیم؛ بدون شک اولین تجربه، راه را باز خواهد کرد.

نصراله جهانگرد، عضو هیات علمی پژوهشگاه مرکز تحقیقات مخابرات نیز تصریح کرد: در فرآیند مولدسازی بهتر این است که دانشگاه، ذی‌نفع شود و به تملک دارایی‌ها دست نزنیم این طوری می‌توان به مولدسازی امیدوار بود.

او تأکید کرد: تبدیل دانشگاه‌ها به نسل ۴ که پروژه‌محور هستند موضوع جدی بوده و دو دهه است که در دستورکار قرار دارد. دگردیسی ظرفیت دانشگاه‌ها و رفتن به سمت پردازش با تکنولوژی‌های جدید به بلوغ نیاز دارد و نزدیک شدن بازار و صنعت به یکدیگر باید با نگاه به حل مسائل طرف مقابل باشد؛ به این معنا که دانشگاه مسائل صنعت را حل کرده و صنعت در راستای برطرف کردن موضوعات دانشگاه، حرکت کند، این بلوغ باید اتفاق بیفتد.

علیرضا رهایی رئیس نشست؛ آمادگی دانشگاه در این خصوص را اعلام و مقرر شد دبیرخانه بصورت جدی تر نسبت به تامین محتوا و تهیه دستور کار برای جلسات آتی اقدام نماید. همچنین صاحبنظران می توانند نقطه نظرات خود را راجع به آیین نامه به دبیرخانه ارسال نمایند.