بازنگری و اصلاح مسیر خصوصی سازی

در ابتدای دهه ۸۰ سازمان خصوصی‌سازی کار خود را در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و کوچک کردن دولت آغاز کرد و طی دو دهه گذشته با چالش‌های مختلفی در دولت‌های مختلف روبه‌رو شد. در واقع واگذاری‌های خارج از قاعده، ماموریت اصلی این سازمان را با چالش مواجه و در نهایت اصل خصوصی‌سازی به بیراهه رفت. شاهد این مدعا واگذاری برخی شرکت‌های بزرگ و بیراهه‌ای که این بخش طی کرد بود.

در واقع، دولت سیزدهم تلاش کرد تا نسبت به مسیر خصوصی‌سازی در گذشته بازنگری اساسی و ساختاری داشته و با توقف مسیر نادرست گذشته، مسیری درست را برای  آینده انتخاب کند، چراکه مسیر خصوصی‌سازی در گذشته که با نام سیاست‌های کلی اصل ۴۴ اجرا شد، نه‌ تنها منجر به ورود بخش خصوصی نشد بلکه واژه «خصولتی» را که ناشی از کارکرد نادرست این بخش بود را وارد ادبیات اقتصادی کرد، که بار آن همچنان بر دوش این بخش سنگینی می‌کند.

در خصوص واگذاری‌ها ضمن اینکه برای دولت واگذاری بنگاه‌های موضوع قانون اجرای سیاستهای کلی اصل (۴۴) قانون اساسی حساسیت های ویژه ای داشته تا ضمن بازنگری در مسیر گذشته، نواقص اصلاح شود اما در کارنامه عملکرد سازمان خصوصی سازی، واگذاری سهامی به ارزش ۴۴۷ هزار میلیارد تومان (معادل ۶۳ درصد از ارزش واگذاریها از سال ۱۳۸۰ تاکنون) را می توان دید.

فروش ۱۲ درصد از سهام شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس و انجام بزرگ‌ترین واگذاری تاریخ خصوصی‌سازی به ارزش ۱۴۲ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ریال معادل ۲۰درصد ارزش کل واگذاری‌ها از سال ۱۳۸۰ تاکنون و واگذاری سهامی به ارزش ۲۹۳ هزار میلیارد تومان به نهادهای طلبکار بابت متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی و ارائه خدمات بیمه درمان تکمیلی ایثارگران و غیره نیز در همین دوره رقم خورد.

واگذاری حق تقدم سهام شرکت گسترش سوخت سبز زاگرس با نماد «شگستر» و تأمین مالی ۲ هزار میلیارد تومان با این توضیح شرکت مذکور اولین شرکت سهامی عام طرح (پروژه) بوده  که موفق به اخذ مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار شده است)، بخش دیگری از این عملکرد دولت سیزدهم در حوزه واگذاری ها است.

واگذاری باشگاه‌های فرهنگی- ورزشی استقلال و پرسپولیس بعد از حدود یک دهه تلاش برای خصوصی‌سازی نیز در همین دولت انجام شد؛  در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰ درصد سهام این شرکت‌ها در قالب سلب حق تقدم دولت، به عموم مردم منتقل شد. همچنین در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، ۸۵ درصد سهام شرکت فرهنگی ورزشی استقلال به ارزش پایه ۵.۰۳۸ میلیارد تومان به شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس و شرکت‌های تابعه آن و ۸۵ درصد سهام شرکت فرهنگی ورزشی پرسپولیس به ارزش پایه ۵.۷۷۰ میلیارد تومان به کنسرسیومی از بانکهای غیر دولتی (متشکل از ۶ بانک) واگذار شد.