«اقتصاد ملی» بررسی کرد؛
تراز تجاری ۱۴۰۱ چطور مثبت شد؟
پس از مدت ها تراز تجاری کشور مثبت شده است. سال ها بود که تراز تجاری ایران در بخش منفی بود و آمار واردات از صادرات بیشتر بود. حالا اما به نظر می رسد با اجرایی شدن سیاست های تجاری دولت سیزدهم به مرور شاهد بهبود وضعیت کارنامه تجارت خارجی کشور هستیم. پس از چند […]
پس از مدت ها تراز تجاری کشور مثبت شده است. سال ها بود که تراز تجاری ایران در بخش منفی بود و آمار واردات از صادرات بیشتر بود. حالا اما به نظر می رسد با اجرایی شدن سیاست های تجاری دولت سیزدهم به مرور شاهد بهبود وضعیت کارنامه تجارت خارجی کشور هستیم.
پس از چند سال ثبت تراز تجاری منفی برای اقتصاد ایران آمارها نشان می دهد که این عدد در سال جاری بار دیگر مثبت شده است. تراز تجاری بر اساس بررسی میزان صادرات و واردات کشور به دست می آید در صورتی که میزان صادرات بالاتر از واردات باشد این تراز مثبت و در غیر این صورت منفی خواهد بود. در سال های گذشته با وجود محدودیتهایی که در مسیر واردات کالا به ایران وجود داشت تراز تجاری سالانه منفی باقی مانده بود اما آمارها در سال جدید نشان از مثبت شدن این آمار دارد. میزان صادرات ایران که در زمان آغاز شیوع کرونا کاهش قابل توجهی را تجربه کرده بود از سال گذشته بار دیگر مثبت شد و این روند در سال جاری نیز ادامه داشته است.
براساس آمارهای تجارت خارجی، ارزش واردات ۲۵ درصد و ارزش صادرات کشور در ۲ ماه نخست سال حدود ۳۷ درصد رشد داشته است. نگاهی به آمارهای گمرک ایران نشان میدهد، صادرات کالاهای غیرنفتی کشور در دو ماه نخست امسال هشت میلیارد و ۵۱۶میلیون دلار بوده و واردات نیز هشت میلیارد و ۱۱۵میلیون دلار که با پیشی گرفتن صادرات از واردات تراز تجاری کشور مثبت ۴۰۱میلیون دلار شده است.
*هدف گذاری صادرات ۵۵ میلیارد دلاری
سازمان توسعه تجارت ایران بر اساس برنامه رئیس جمهور، نقشه راه توسعه تجارت را تدوین کرده و هدفگذاری توسعه صادرات را در سال ۱۴۰۱, ۵۵ میلیارد دلار در نظر گرفته است. بر این اساس سهم هر کشور از این افزایش صادرات مشخص است و اولویتهای حمایتی و پشتیبانی دولت را نیز تعیین کردهایم که بر مبنای آن، گروه کالایی و الزامات آن در حوزه لجستیک، تعرفهها، گمرکات، پولی و مالی مشخص شده و بخشهایی که مربوط به توسعه بازار است، برعهده سازمان توسعه تجارت ایران است. از طرف دیگر برنامه ریزی برای افزایش تعداد رایزنان بازرگانی کشور نیز صورت گرفته است. بررسی ها نشان می دهد که تا سال گذشته ۷ رایزن بازرگانی فعال در عرصه های تجاری کشور حضور داشتند و در حال حاضر این تعداد به ۱۲ رایزن رسیده است که تا پایان سال به ۲۰ رایزن تجاری با اولویت کشورهای همسایه خواهیم رسید و بعد از آن جنوب شرق آسیا، شرق آسیا و آفریقا در اولویت قرار گرفتهاند. گسترش فعالیتهای مراکز تجاری در کشورهای هدف نیز یکی دیگر از برنامه دولت سیزدهم برای توسعه تجارت خارجی است. مراکز تجاری در برخی کشورها فعال هستند، اما نظارت و راهبرد آن مشخص نبوده است، در حال حاضر ۷۰ هدف برای این مراکز در نظر گرفته شده و نظارت میشوند.
*رمز مثبت شدن تجاری
در همین حال آنطور که رئیس سازمان توسعه تجارت اعلام کرده است؛ این روند مثبت در آینده نیز ادامه خواهد داشت و برنامه نقشه راه توسعه تجارت ایران در ۱۴۰۱ نیز تدوین می شود. براساس این گزارش، علیرضا پیمان پاک، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس سازمان توسعه تجارت گفته است که از اسفندماه سال گذشته شاهد مثبت شدن تراز تجاری و افزایش صادرات بودیم و توانستیم واردات را کنترل کنیم این موضوع منجر به افزایش ذخایر ارزی کشور و ایجاد پتانسیلهای س رمایه گذاری فراتر از نیازهای روزمره ایران می شود. به گفته این مقام مسئول در شرایطی که بحرانهایی همچون جنگ روسیه و اوکراین، قرنطینه شدن چین، رکود تجارت جهانی و قفل شدن بازارها وجود داشته رشد تجاری و بهبود تراز تجاری ایران یک اتفاق مهم به حساب می آید.
رییس سازمان توسعه تجارت همچنین با بررسی دلایل سهم پایین بخش خصوصی در صادرات ایران بیان کرد: آمارها نشان میدهد ما بیشتر محصولات منبع پایه و نسبتا خام صادر کرده ایم این در حالی است که نقش بخش خصوصی در صنایع پایین دستی فعالتر است و این بخش توان، سرمایه وم منابع ارزی مورد نیاز برای ورود به صادرات در صنایع بالادستی را ندارد. از طرف دیگر ما سالهای سال نسبت به ارزش افزوده و زنجیره ارزش در صادرات بی توجه بودهایم و از این رو بنگاههای کوچک و متوسط برای صادرات حمایت نشده است. به گفته پیمان پاک با تدوین نقشه راه توسعه تجارت د ر ۱۴۰۱ میتوان انتظار داشت که صادرات کشور در پایان سال جاری از مرز ۵۵ میلیارد دلار عبور کند.
*کارنامه تجارت خارجی
طی دو ماه ابتدایی سال جاری، ۲۲ میلیون و ۱۹۶ هزار تن کالا به ارزش ۱۶ میلیارد و ۶۳۱ میلیون دلار تجارت کشورمان در حوزه غیرنفتی بوده که ۳۱ درصدافزایش نسبت به دو ماهه سال ۱۴۰۰ داشته است. سهم صادرات ۱۷ میلیون و ۱۴ هزار تن به ارزش ۸ میلیارد و ۵۱۶ میلیون دلار بود که ۳۷ درصد از لحاظ ارزش افزایش پیدا کرده و از لحاظ وزن تغییر حدود یک و ۶ دهم درصدی داشته، واردات ما هم ۵ میلیون و ۱۸۲ هزار تن کالا به ارزش ۸ میلیارد و ۱۱۵ میلیون دلار بوده که ۲۴ درصد از لحاظ ارزش افزایش پیدا کرده و حدود ۳ و نیم درصد هم از لحاظ وزن کاهش داشته است. این تفاوت همانطور که گفته شد ما به التفاوت بین صادرات و واردات، صادرات جلوتر بوده بنابراین ۴۰۱ میلیون دلار تراز تجاری کشورمان مثبت شده است. در حوزه واردات با وجود کاهش ۳.۳ درصدی به لحاظ وزنی، شاهد رشد ۲۴ درصدی ارزش کالاهای وارداتی در ۲ ماه نخست سال بوده ایم. با توجه به اینکه ۵ قلم کالای اساسی، ارز برترین کالاهای کشور هستند و در ماههای اخیر این اقلام نیز با افزایش نرخ مواجه شدهاند، به نظر میرسد بحث افزایش ارزش دلاری واردات در ۲ ماه نخست سال نیز از محل افزایش نرخهای جهانی قابل تفسیر باشد.
*مقاصد اصلی کالاهای ایرانی
در این میان کشور چین با دو میلیارد و ۷۲۰ میلیون دلار مقصد اول کالاهای صادراتی ایران بوده امارات با یک میلیارد و ۵۲۰ میلیون دلار دوم و عراق با یک میلیارد و ۳۱۲ میلیون دلار کشور سوم و ترکیه با ۷۶۶ میلیون دلار چهارم و هند با ۲۹۰ میلیون دلار پنجمین مقصد صادراتی کالاهای ایرانی بوده است، بر اساس اعلام گمرک ایران، عراق از رتبه دوم به سوم تنزل یافته و هند از جایگاه ششم و هفتم به در جایگاه پنجم قرار گرفته است و امارات هم جایگاه دوم را به جای عراق کسب کرده است. در حوزه خرید کالاها و واردات، امارات با دو میلیارد و ۲۴۷ میلیون دلار در رتبه نخست قرار گرفته است، چین با دو میلیارد و ۱۱۷ میلیون دلار، ترکیه با ۸۷۵ میلیون دلار، هند با ۳۴۰ میلیون دلار و روسیه با ۳۱۹ میلیون دلار در رتبه های بعدی قرار گرفتند در دو ماهه امسال کشورهای هند و روسیه جایگزین آلمان و سوئیس در ۵کشور نخست خرید ایران قرار گرفتند. را در این تغییرات گرفته اند.
*مبدا کالاهای وارداتی ایران
همچنین براساس آمارهای تجارت خارجی، طی ۲ ماه نخست سال، ارزش واردات ۲۵ درصد و ارزش صادرات کشور حدود ۳۷ درصد رشد داشته است. در حوزه صادرات غیر نفتی شاهد رشد قابل توجه قیمت کامودیتیها از جمله محصولات فلزی، مواد پتروشیمی، فرآوردهای نفتی و… بودیم. بر این اساس با توجه به افزایش نرخ بسیاری از کالاهای پایه مثل محصولات نفتی و پتروشیمی، ارزش صادرات کشور در ۲ ماه نخست سال نیز با وجود اینکه به لحاظ وزنی تغییر چشم گیری نداشته، به لحاظ ارزی با رشد ۳۷ درصدی مواجه شده است. در حوزه صادرات ۱۰ رقم اول صادراتی کشور پروپان مایع با ۶۳۷ میلیون دلار، روغن سبک با ۶۴۶ میلیون دلار، اوره ۵۸۹ میلیون دلار، متانول با ۴۷۱ میلیون دلار، پلی اتیلن ۳۷۱ میلیون دلار، گاز طبیعی مایع شده ۳۶۹ میلیون دلار، بوتان مایع ۳۱۶ میلیون دلار، قیر ۲۶۰ میلیون دلار، کاتد مس ۲۵۲ میلیون دلار و شمش فولادی و آهنی ۲۴۴ میلیون دلار بوده است که این ۱۰ رقم با ۴ میلیارد و ۱۹۰ میلیون دلار ۴۹ درصد کل صادرات دو ماهه کشور را به خود اختصاص داده اند.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.