خروج دومین وزیر از کابینه دولت سیزدهم جدی تر شد؛
“وزیر وعده ها ” در سراشیبی استضیاح
مدت زمان کوتاهی از آغاز عمر دولت سیزدهم گذشته بود که انتقادها نسبت به عملکرد برخی از اعضای کابینه آغاز شد. به فاصله تنها یک یا دو ماه بعد از آغاز به کار دولت بود که زمزمه های نارضایتی نسبت به عملکرد سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت سید ابراهیم رئیسی از […]
مدت زمان کوتاهی از آغاز عمر دولت سیزدهم گذشته بود که انتقادها نسبت به عملکرد برخی از اعضای کابینه آغاز شد. به فاصله تنها یک یا دو ماه بعد از آغاز به کار دولت بود که زمزمه های نارضایتی نسبت به عملکرد سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت سید ابراهیم رئیسی از درون مجلس شنیده شد. آن زمان عمده انتقادات مطرح شده، پیرامون ضعف در مدیریت حوزه های مختلف، عدم اجرا و پیگیری برنامه ها و وعده های ایام رأی اعتماد و عدم مدیریت صحیح بازار در حوزه های مختلف بود؛ انتقاداتی که از سوی نمایندگان منتقد در تذکرات شفاهی و کتبی و حتی در مصاحبه ها انعکاس می یافت.
وزیر صنعت، معدن و تجارت از آبان سال گذشته پای ثابت جلسات مجلس برای پاسخگویی به پرسش های بهارستان نشین ها بوده؛ بطوریکه در حال حاضر سرلیست وزیران تذکر گرفته از مجلسی ها را به خود اختصاص داده است و در این مدت بارها طرح استیضاح فاطمی امین هم مطرح شده است. منتقدان مدعی هستند: انحراف از وعده های که فاطمی امین در زمان تصدی در این وزارتخانه داده یکی از عمده دلایلی است که موجب شد تا به تناوب پای او به مجلس باز شود. یکی دیگر از اقداماتی موجب شده تا وزارت صمت زیر ذره بین مجلس قرار گیرد به سیاست های باز می گردد که اثرات سویی در بخش صنعت داشته است. اثراتی که موجب شد تا انتظارات تولید براساس گزارش مدایران خرید برای ماه جاری به کمترین میزان از اسفند ۹۸ رسد و زنگ هشدار برای بنگاههای تولیدی به صدا در آید. یکی دیگر از ادای منتقدان صدور «بخشنامههای خلقالساعه» است گفته می شود این دستورالعمل دست و پای بنگاههای تولیدی را برای برنامه ریزی در تولید بسته است.
*تمام تریبون ها در اختیار وزیر صمت
درست از روزی که زمزمه های استیضاح فاطمی امین به عنوان وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت سیزدهم جدی تر شد، انواع و اقسام تریبون ها در اختیار او قرار گرفت. شاید هم از شانس خوب وزیر صمت است که مخالفانش محدوده زمانی دهه صنعت را به عنوان موعد استیضاح برگزیده اند. طی روزهای گذشته وزیر صمت دولت سیزدهم هر روز تا از تریبون های رسمی و صدا و سیما با مخاطبان و نمایندگان سخن گفته است یا در جمع های مختلف به دفاع از عملکرد خود پرداخته و البته در کنار این وضعیت برخی نمایندگان مجلس نیز در گفتگو با خبرگزاری ها و رسانه های همسو با دولت از مخالفتشان با استیضاح وزیر می گویند. در هفته گذشته سید رضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت یک مرتبه میهمان یک برنامه زنده تلویزیونی بود و از عملکرد خود دفاع کرد. در مناسبت روز ملی اصناف همراه با رییس مجلس شورای اسلامی در جمع فعالان اقتصادی و اصناف به سخنرانی پرداخت. چندین جلسه با فعالان بخش های خصوصی در حوزه های مختلف برگزار کرده است. جمعه گذشته نیز به عنوان سخنران پیش از خطبه های نماز جمعه پایتخت به سخنرانی پرداخت و بخشی از عملکرد خود را مجددا ارائه کرد. از طرف دیگر روز گذشته و در نخستین روز هفته و چهارمین روز از دهه صنعت، با برگزاری نشست خبری به تشریح عملکرد ماه های گذشته خود پرداخت؛ نشست خبری که تنها رسانه های همسو در آن حضور داشتند و خبری از روزنامه های منتقد آقای وزیر در آن نبود.
*استیضاح فاطمی امین به جای استعفای عبدالملکی
فاطمی امین یکی از وزرایی بود که از زمستان ۱۴۰۰ نامه درخواست استیضاح وی از سوی تعدادی از نمایندگان امضاء و به هیات رئیسه مجلس تحویل داده شده بود، موضوعی که البته در زمزمههای درون پارلمان با مخالفت نمایندگان حامی دولت مواجه شد، اگرچه گروهی از حامیان دولت جزو منتقدین عملکرد تعدادی از وزرا بودند اما استیضاح کمتر از یکسال از آغاز دولت را به صلاح ندانسته و به دادن مهلت کافی و حداقل یکساله به وزرا معتقد بودند. البته نامههای درخواست استیضاح که به هیات رئیسه مجلس ارسال میشد، با همین استدلال متوقف میماند. با آغاز فصل تابستان و نزدیک شدن به یکسالگی دولت انتقادات جدیتر از سوی نمایندگان مطرح شده و حتی طیف تازهای از حامیان دولت به جمع منتقدان برخی از وزارتخانهها پیوستند، اتفاقی که نخستین خروجی آن را شاید بتوان استعفای عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی برشمرد، اقدامی که گروهی آن را فرار از استیضاح تحلیل کردند.
اما استعفای عبدالملکی با هر انگیزه و نگاهی که انجام شده باشد، زمینهساز در تیررس قرار گرفتن فاطمی امین هم شد، چراکه حالا با کنار رفتن کاندیدای اول استیضاح در میان وزرا، نمایندگان نوک پیکان انتقادات را جدیتر از گذشته به سمت فاطمی امین هدف گرفتهاند. موضوعی که سهشنبه در صحن علنی اولین بروز و ظهور خود را نشان داد و در شرایطی که در پاستور رئیسجمهور در حال تصمیمگیری نسبت به استعفای توئیتری وزیر کار بود، مجلس از توضیحات وزیر صمت قانع نشد و نخستین کارت زرد را به دولت سید ابراهیم رئیسی آن هم در ۹ ماهگی دولت تقدیم کرد تا نشانهای از آغاز برخورد جدی با برخی از وزرا باشد.
*اوج آشفتگی در بازار خودرو
معرفی فاطمیامین بهعنوان وزیر صمت از ابتدا هم با انتقادات فراوانی همراه بود. وی پس از حضور در وزارت صمت نشان داد که این حجم از انتقادات چندان هم بیراه نیست. بهویژه آنکه آشفتگی بازار خودرو در زمان وزارت او به بالاترین حد خود رسید و قیمت خودرو در کف بازار به رکوردهای جدیدی دست یافت. طراحی سامانههای جدید در پیشفروش خودروهای دولتی هم فقط به نابهسامانیهای موجود در این بازار دامن زد. فاطمیامین طرح درج قیمت تولیدکننده روی کالا را با خود به دولت آورد. طرحی که اکثر کارشناسان آن را پاککردن صورت مساله میدانند. در نهایت درج این قیمتها راه به جایی نبرد و بیشتر بر آشفتگی بازار کالاها دامن زد. با این شرایط وزارت صمت توپ را اکثرا به زمین وزارت جهاد کشاورزی میاندازد و در مقام پاسخگویی حاضر نمیشود. اخیرا نیز برخی از اصناف، از جمله صنفهای لوازم خانگی و لوازم یدکی، دست به تجمع و اعتراض زدند. گرچه علت اصلی این اعتراضات موضوع مالیات بود و وزارت اقتصاد باید در این زمینه پاسخگو باشد، اما کوتاهی وزرات صمت در این حوزه نیز مسالهای غیرقابل کتمان است.
*واگذاری بازارهای صادراتی
بحث دیگر مربوط به حوزههای تجاری و بازرگانی میشود. ایران بازارهای صادراتی را در دوره وزارت فاطمیامین بیشتر اغلب به روسیه، ترکیه، قطر و عراق واگذار کرد. در بحث واردات نیز سیاست اصلی این وزارتخانه محدودسازی و ادامه ممنوعیتهاست. حتی گاهی که مجوز واردات برخی از کالاها نظیر خودرو و ماشینآلات صنعتی ارائه شد، در نهایت راه به جایی نبرد. به نظر میرسد که این مجوزها بیشتر یک نمایش بودند تا اینکه شکل واقعی داشته باشند. در بخش صنایع سنگین و معادن مانند فولاد، سیمان، پتروشیمی و .. نیز اوضاع چندان مساعد نیست. در این مدت قطع برق و نبود تجهیزات، بسیاری از بخشهای صنایع و معادن را به تعطیلی و ورشکستگی کشاند. اما وزیر صمت تاکنون راهکار مشخص و مناسبی برای برونرفت از این وضعیت ارائه نکرد. او فقط یکبار به مدیران ۱۱۰ کارخانه تلطیلشده فولاد در سال گذشته اعلام کرد که برای احیای صنعت خود جمع کنند و بروند سوریه. تمامی این عوامل منجر به ایجاد یک نارضایتی عمومی نسبت به عملکرد تیم کنونی وزارت صمت شد. بخشی دیگر از نارضایتیها هم مربوط به انتصابات صورتگرفته است که گاه چندان روشن وشفاف نبودند. چنانکه در برخی از مناصب، افرادی گماشته شدهاند که رزومه چندان مرتبطی ندارند.
*وعده هایی برای باد هوا
اما شاید بتوان گفت آنچه بیش از همه برای وزیر صمت مشکل ساز شده و پای فاطمی امین را بارها به مجلس باز کرده به «صنعت خودرو» مربوط می شود. افزایش عجیب قیمت خودرو در بازار و کمبود عرضه از جمله مشکلاتی که بارها تذکر بهارستان نشین ها به وزیر را به همراه داشت، اما در خصوص این صنعت مشکل به بازار ختم نشد بطوریکه در کنار بازار، کیفیت پایین خودروهای داخلی نیز برای وزیر صمت مشکل ساز شد. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، همه منتظر بودند تا دولت جدید به وعده هایشان عمل کنند و تا پایان سال ۱۴۰۰ تغییراتی در این صنعت رخ دهد. ۱۴۰۰ به پایان رسید، اما بازار خودرو همچنان پر آشوب و پر از تصمیمهای اشتباه و ادامه سیاستهایی رانتی همچون قیمت گذاری دستوری و قرعه کشی فروش های خودروسازان است.
فاطمی امین در جلسه رای اعتماد خود گفته بود که یک برنامه ۶ ماهه و ۲ ساله برای صنعت خودرو دارد. او همچنین عدم رقابت، تولید کم و ساختارهای مدیریتی را مسائل اصلی صنعت خودروسازی عنوان و تاکید کرده بود که در صورت وزیر شدن تمایلی ندارد مدیر عاملان شرکتهای خودرو سازی را تعیین کند، بلکه در یک دوره گذار خودروسازان را به سهامداران واگذار خواهد کرد. همچنین رسیدن تولید خودرو در پایان سال ۱۴۰۱ به یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه از دیگر وعده های فاطمی امین در جلسه رای اعتماد بود. وعده داده شده برای سال جاری در حالی است که در سال گذشته خودروسازان در مجموع موفق به تولید ۸۴۲ هزار و ۲۰۰ دستگاه خودروسواری در کشور شده اند و با این شرایط باید در سال جاری تولید خود را دوبرابر کنند.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.