از مزرعه تا بازار با سامانه یکپارچه

وزیر جهاد کشاورزی با تأکید بر ضرورت تجمیع و هوشمندسازی سامانه‌های اطلاعاتی، اعلام کرد بدون آمار و اطلاعات دقیق، امکان مدیریت مؤثر تولید، بازار، صادرات و واردات در بخش کشاورزی وجود ندارد. غلامرضا نوری در نشست بررسی پیشرفت سامانه‌های اطلاعاتی وزارتخانه، یکپارچگی اطلاعات را الزامی برای برنامه‌ریزی دقیق و واکنش بهنگام در برابر بحران‌های بازار دانست.

در عصری که داده‌محوری و فناوری اطلاعات به ستون فقرات مدیریت اقتصادی کشورها تبدیل شده‌اند، بخش کشاورزی نیز از این قاعده مستثنی نیست. وزارت جهاد کشاورزی در ایران، با درک این ضرورت، رویکردی تازه در مدیریت منابع، تولید، توزیع و بازار محصولات کشاورزی اتخاذ کرده است.

نشست بررسی عملکرد و پیش‌برد یکپارچه‌سازی سامانه‌های اطلاعاتی وزارت جهاد کشاورزی، عصر چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ به ریاست غلامرضا نوری وزیر جهاد کشاورزی و با حضور مشاوران، معاونان وزیر و مدیران ارشد این وزارتخانه برگزار شد.

در این جلسه، غلامرضا نوری با تأکید بر اینکه سامانه‌های اطلاعاتی باید ستون فقرات مدیریت کشاورزی کشور باشند، گفت: «بر اساس قوانین بالادستی و اسناد توسعه‌ای، به‌روزرسانی و سامان‌دهی سامانه‌های اطلاعاتی در دستور کار قرار دارد و تاکنون گام‌هایی مهم در این مسیر برداشته شده است.» او ادامه داد: «تا پایان برنامه هفتم توسعه، باید به نقطه‌ای برسیم که سامانه جامع کشاورزی به‌طور کامل راه‌اندازی شده و کلیه داده‌های مرتبط به شکل منسجم و قابل تحلیل در دسترس باشد.»

ضرورت اطلاعات دقیق برای تنظیم بازار

نوری در بخش دیگری از سخنان خود، نبود اطلاعات به‌روز و یکپارچه را علت بسیاری از مشکلات در بازار دانست و گفت: «وقتی داده نداریم، نمی‌دانیم چه میزان تولید داریم، چقدر نیاز به واردات است، وضعیت ذخایر انبارها چگونه است، مصرف چقدر است و در نتیجه نمی‌توانیم برای آینده برنامه‌ریزی کنیم. وقت وزارتخانه به‌جای سیاست‌گذاری کلان، صرف مدیریت بحران‌هایی چون کمبود سیب‌زمینی یا پیاز می‌شود.»وی افزود: «مدیریت کشاورزی در دنیای امروز به سامانه‌های اطلاعاتی هوشمند وابسته است. بدون داشبوردهای مدیریتی دقیق، نمی‌توان تصمیمات راهبردی گرفت.»

تمرکز اطلاعات در یک نقطه

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اهمیت تجمیع داده‌ها، اظهار داشت: «همه معاونت‌ها و سازمان‌های استانی مکلفند اطلاعات خود را به مرکز فناوری و اطلاعات وزارتخانه ارائه دهند. اطلاعات باید دقیق، به‌روز و قابل تحلیل باشد. در ساختار جدید، مرکز فناوری به‌عنوان نهاد کلیدی در مدیریت کشاورزی کشور دیده شده و باید مورد حمایت همه‌جانبه قرار گیرد.»

طراحی ساده برای بهره‌برداری همگانی

یکی از نکات مهم در سخنان وزیر، تاکید بر سادگی و کاربردپذیری سامانه‌های اطلاعاتی برای کشاورزان بود. نوری تأکید کرد: «این سامانه‌ها باید طوری طراحی شوند که حتی کشاورزان با کمترین میزان تحصیلات بتوانند از آن استفاده کنند. ما باید به کشاورز اطلاعات بدهیم که چه تولید کند، چقدر بفروشد و کجا عرضه کند.»

از رفع تداخل تا تحلیل بازار

وزیر جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: «در حال حاضر، با کمک سامانه جامع، بالغ بر ۷۰ درصد اراضی کشاورزی مورد بازبینی و تطبیق قرار گرفته‌اند. اما این کافی نیست. باید همه سامانه‌های موجود در حوزه‌های زراعت، باغداری، دام، طیور، شیلات، جنگل و مراتع به یکدیگر متصل و تجمیع شوند. هدف نهایی، دستیابی به یک داشبورد جامع مدیریتی است که مدیران ارشد بتوانند بر اساس آن سیاست‌گذاری کنند.»

اطمینان از تأمین کالاهای اساسی

در ادامه جلسه، نوری به وضعیت ذخایر استراتژیک کشور اشاره کرد و گفت: «بخشی از اقلام اساسی کشاورزی بیش از ۳.۵ برابر نیاز کشور ذخیره‌سازی شده است. به‌همین دلیل اطمینان می‌دهم بازار از نظر تأمین کالاها با چالشی مواجه نخواهد شد.»او همچنین افزود: «در ایام پایانی سال ۱۴۰۳ و ماه مبارک رمضان، علی‌رغم فشار مضاعف بر شبکه تأمین، توزیع کالاهای اساسی بدون کمبود و با کیفیت مناسب انجام شد. این نشان از هماهنگی و همت ستادی و استانی همکاران ما دارد.»

میوه شب عید بدون زیان به بیت‌المال

نوری در ادامه با اشاره به موفقیت وزارتخانه در تأمین میوه شب عید بدون خسارت به منابع عمومی، تصریح کرد: «سال‌های گذشته دو مشکل عمده در تأمین میوه شب عید وجود داشت: کاهش کیفیت و زیان به بیت‌المال. اما امسال با برنامه‌ریزی دقیق، هر دو مشکل رفع شد و توزیع بدون تحمیل خسارت انجام گرفت.»

برنامه جامع برای آینده کشاورزی

در پایان نشست، غلامرضا نوری با تأکید بر اینکه آینده کشاورزی ایران نیازمند تحول دیجیتال و تمرکز بر داده‌محوری است، افزود: «ما باید از مدیریت سنتی عبور کنیم. کشاورزی امروز نیازمند برنامه‌ریزی مبتنی بر اطلاعات است. این مسیر آغاز شده و نیاز به حمایت، همکاری و پیگیری دارد.»این گزارش، نویدبخش تحولی عمیق در ساختار مدیریت کشاورزی کشور است. با تحقق سامانه جامع اطلاعاتی کشاورزی، ایران می‌تواند به یکی از نمونه‌های موفق در بهره‌گیری از فناوری برای توسعه پایدار کشاورزی تبدیل شود.