مسیر دولت چهاردهم در بازار سرمایه

بازار سهام در نخستین روز از هفته جاری و پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری، روی خوش به انتخاب مسعود پزشکیان به‌عنوان نهمین رئیس‌جمهوری ایران نشان داد و با جهش ۸۸ هزار واحدی شاخص کل روبه‌رو شد. روز یکشنبه نیز این روند مثبت در بازار جاری بود و سرمایه‌گذاران نسبت به آینده خوش‌بین بودند. در سومین روز هفته جاری، معاملات بازار سهام پس از دو روز هیجانی تحت تاثیر از انتخابات، دیروز (دوشنبه) به روند نزولی خود بازگشت. این روند در حجم و ارزش معاملات نیز دیده شده است. معاملات بورس روز گذشته به نحوی بسته شد که شاخص کل در خلاف جهت کندل روز معاملاتی گذشته بسته شد. به طوری که در پایان بورس دیروز، شاخص کل با کاهش پنج هزار و ۱۳۴ واحدی که معادل ۰.۲۳ درصد این شاخص است روبه‌رو شد. بر این اساس شاخص کل در پایان معاملات روز دوشنبه در سطح دو میلیون و ۲۲۱ هزار واحدی ایستاد.

در طرف دیگر اما قیمت معاملات سهم‌های کوچک بازار سهام افزایش داشته است؛ به طوری که شاخص هم‌وزن بازار در پایان بورس روز گذشته ۸۰۴ واحد که معادل ۰.۱۱ درصد این شاخص است افزایش ارتفاع داد و به سطح ۷۱۰ هزار واحد رسید. گفتنی است تابلو بورس اوراق بهادار تهران در روز دوشنبه، حجم معاملات را ۹.۹ میلیارد برگه سهم و ارزش معاملات خرد (سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی) را پنج هزار و ۱۸۵ میلیارد تومان نشان می‌دهد. همچنین تراز پول حقیقی در سهام، مانند روز معاملاتی گذشته، دیروز منفی بود. به طوری که در پایان بورس روز گذشته حدود ۴۵۳ پول حقیقی از بازار سهام خارج شده است. موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد، اینکه تا لحظه تنظیم این گزارش حدود ۷۸ میلیارد تومان پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شده است.

جو مثبت بورس در تابستان

در همین حال یک کارشناس بازار سرمایه گفت: جو خوشبینی ایجاد شده ناشی از انتخاب پزشکیان به عنوان رئیس جمهور کشور است؛ به‌طوری که در روزهای شنبه و یکشنبه شاخص کل نزدیک به ۱۰۰ هزار واحد رشد کرد؛ اما شرایط بنیادی نظیر نرخ فروش شرکت‌ها تغییر چندانی را به خود ندیده است. علی اسکینی در تشریح اتفاقات بورس تهران از ابتدای هفته، به اقتصاد آنلاین گفت: سال ۱۴۰۳ سال سختی برای سهامداران بود؛ چرا که بازار سرمایه به دلایل مختلف منفی شد و حتی کف‌های انتظاری را نیز شکست اما انتخاب پزشکیان ورق را برگرداند و امید به او و تیم اقتصادیشان در دل سهامداران ایجاد شد. وی ادامه داد: یکی از مهمترین مانورهای انتخاباتی پزشکیان پیش‌بینی پذیری اقتصاد بود که عاملی بسیار تاثیرگذار برای پویایی بازار سرمایه به حساب می‌آید! به عنوان مثال در سال گذشته، تصمیمات خلق‌الساعه و شبانه مانند گواهی سپرده خاص تصویب شد که واضحا فشار فروش را در بازار ایجاد می‌کند. به علاوه اینکه تصمیمات و مصوبات عملا در راستای دست درازی در جیب شرکت‌ها بود که حاشیه سود آن‌ها را کاهش داد. ماحصل این رفتارها عدم اطمینان سهامدران به روند سودآوری شرکت‌ها بوده که سرمایه‌گذاری را برای آن‌ها سخت خواهد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه درخصوص چرایی برگشت این روند نیز توضیح داد و گفت: شعار پیش‌بینی پذیری اقتصاد آقای پزشکیان، بزرگترین ریسک تحمیلی به بازار سرمایه را از بین خواهد برد. همچنین تیم اقتصادی او سبقه و تجربه خوبی داشتند که می‌توانند این شعار را به واقعیت تبدیل کنند. اسکینی در این خصوص نیز توضیح داد: از آن‌جایی که چینش تیم اقتصادی دولت تا اواخر شهریور به‌ طول خواهد انجامید، این خوشبینی در بازار سرمایه تا آن زمان پیش خواهد رفت و انتظار می‌رود تا شهریور ماه جو مثبت در بورس تهران باقی بماند و تکرار حالت منفی و خنثای این چندماه کمی دور از ذهن است.

وی تصریح کرد: بعد از آن نیز بسته به روی کار آمدن چه اشخاصی و حتی نتایج انتخابات آمریکا، شرایط می‌تواند متفاوت رقم بخورد! می‌توان مدعی بود که تیم اقتصادی دولت چهاردهم، آخرین سنگر سهامداران است و اگر سیاست‌های آن‌ها در تضاد با رشد بازار سرمایه باشد، اندک سرمایه موجود نیز از بازار رخت بر خواهد بست. اسکینی در پایان گفت: در هفته‌های پیش‌رو گزارش عملکرد فصلی شرکت‌ها را داریم. گزارش‌هایی که به مراتب از آخرین گزارش فصلی سال گذشته بهتر خواهد بود و خود این مورد نیز می‌تواند محرک بازار شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که فروش شرکت‌ها صعودی بوده‌ است. همچنین در ۳ ماه اول سال کارخانه‌های تولیدی قطعی گاز را تجربه نکردند که شرایط تولید آن‌ها را نیز بهبود می‌بخشد. اما نرخ فروش شرکت‌های تولیدی تنها ۱۳ درصد افزایش یافته است که نهایتا بتواند حافظ حاشیه سود شرکت‌ها باشد.

به نظر می رسد که بازار سرمایه تا شهریور امسال بازدهی معقولی را نصیب سرمایه‌گذاران خواهد کرد. از سوی دیگر اولین گزارش فصلی امسال، عملکرد خوب شرکت‌ها را منعکس می‌کند، هرچند که نرخ فروش آن‌ها افزایش چشم‌گیری را تجربه نکرده است. در آخر پزشکیان و تیم اقتصادی دولت او باید جواب اعتماد مردم را به خوبی بدهند و از تصویب مصوبات جزیره‌ای و در تضاد با تولید و بورس اجتناب کنند؛ چرا که اگر روند گذشته ادامه‌دار باشد، بازار ثانویه به‌طور کامل از بین خواهد رفت.

مسیر پیش روی بورس

بهنام صمدی، کارشناس بازار سرمایه نیز گفت: علیرغم این‌که یکی از شعارهای اصلی دولت سیزدهم حمایت از بورس بود، اما دیدیم که تصمیمات جزیره‌ای ارکان‌های اقتصادی دولت را از شعار خود دور کرد و سهامداران زیادی از بازار خارج شدند. وی نقش دولت‌ها در روند بازار سرمایه را تبیین کرد و گفت: قاعدتا تصمیمات دولت بر روند بازار بسیار موثر است. یکی از تصمیمات فاجعه‌بار دولت سیزدهم، الزام به عرضه ارز فولادسازان در مرکز مبادله ارزی بود که باعث کاهش چشمگیر صادرات در فصل بهار امسال شد. علیرغم فروش مناسب در بورس کالا، اما طبق گزارش موجود در انجمن فولاد، قانون مذکور سبب شد تا بخش اعظمی از درآمد فولادسازان که به صادرات معطوف بود از بین برود که ماحصل آن در گزارش فصلی زمستان ۱۴۰۲ عیان شد. سیاست‌های جزیره‌ای دیگری مانند نرخ بهره بالا نیز نقش بدنه دولت بر بازار سرمایه را به خوبی مخابره کرد.

صمدی درخصوص دولت چهاردهم نیز گفت: با توجه به ساختار بودجه کشور، اگر رفع تحریمی صورت نگیرد، تورم کنترل نخواهد شد. مضافا تیم اقتصادی دولت چهاردهم با حضور طیب‌نیا و عبده تبریزی اهمیت این موضوع و تاثیر آن را بر بازار سرمایه درک کرده و تمرکز خود را برای مهار تورم در جای دیگری خرج خواهند کرد. چرا که طیب‌نیا بارها و بارها از نرخ بهره بالا و عدم پیش‌بینی پذیری اقتصاد گلایه کرد! این کارشناس بازار سرمایه در پایان عوامل تعیین‌کننده برای ایجاد روند را برشمرد و گفت: منفی شدن شاخص‌های بورسی با افت ۰.۱ درصدی آن هم بعد از رشد ۱‍۰۰ هزار واحدی شاخص کل، اصلا منفی به حساب نمی‌آید. اما به هرحال امروز عیار بازار مشخص خواهد شد. یعنی اگر منفی‌های نمادها خریدار داشته باشد و شاهد ارزش معاملات بالا نیز باشیم، می‌توان مدعی بود که شاخص کل وارد روند صعودی شده است. واضحا نباید انتظار رشد گاوی از بازار را داشت و صعود بورس تهران با شیب ملایم‌تری در انتظار فعالان است!