امید ناشران در برگریزان کرونایی
شیوع ویروس کرونا و حدس این که نمایشگاه کتاب تهران مطابق زمان بندی اعلام شده برگزار نشود، کار چندان سختی نبود و بسیاری از ناشران و علاقهمندان به نمایشگاه آن را پیش بینی میکردند، اما مسئله این بود که آن کتابهایی که در شرایط بد اقتصادی، کمبود و گرانی کاغذ در ماههای پایانی سال ۹۸ […]
مهلت ثبتنام کتابفروشیها در پانزدهمین دوره طرح توزیع یارانه کتاب از کتابفروشیها با عنوان «پاییزه کتاب۹۹» قراراست امروز ۱۵ آبان ماه به پایان برسد.مطابق آمار اعلام شده تاکنون ۷۰۶ کتابفروشی از سراسر کشور برای حضور در طرح «پاییزه کتاب۹۹» اعلام آمادگی و ۱۰۴ کتابفروش تهرانی ثبت نام خود را تکمیل کردهاند.
در این طرح، سقف خرید برای هر خریدار، با افزایش ۲۵درصدی نسبت به طرح «تابستانه کتاب۹۹» از ۱۵۰هزار تومان به ۲۰۰هزار تومان رسیده است و خریداران میتوانند از ۲۰ درصد یارانه خرید کتاب تا سقف ۲۰۰هزار تومان در این طرح بهرهمند شوند.
تخصیص اعتبار پاییزه برمبنای رتبهبندی کتابفروشیها
پاییزه کتاب یکی از مهمترین برنامههای هفته کتاب است و امسال پانزدهمین دوره با اعتبار ۴میلیارد تومانی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار میشود.
آزاده نظربلند، معاون کتاب و فرهنگ موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران درباره مباحث مختلف این طرح حمایتی که هدف اصلی آن تقویت کتابفروشیهای کوچک است در گفت وگو با ایبنا از همکاری بیشتر مجری طرح با اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مراکز استانها برای دسترسی به اطلاعات کتابفروشیها با هدف تخصیص دقیقتر اعتبار خبر داده و تصریح کرده که ارزش افزودهای که طرحهای فصلی در بازار ایجاد میکند، مزیتی رقابتی برای کتابفروشان بهشمار میآید که باید مورد استفاده قرار بگیرد.
وی در خصوص تغییرات امسال این طرح هم بیان میکند: همزمان با ۲۴ آبانماه و روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار که نخستین روز هفته کتاب است، اجرای طرح آغاز میشود. یارانه خرید ۲۰ درصدی به ازای هر فرد حفظ شده اما سقف خرید از ۱۵۰ به ۲۰۰ هزار و یارانه هر فرد از ۳۰ به ۴۰ هزار تومان افزایش پیدا کردهاست. یارانه پاییزه، همانند دوره قبل مشمول کتابهای دانشگاهی میشود و با توجه به تداوم شرایط کرونایی، قابلیت ثبت خریدهای غیرحضوری در پنل پاییزه نیز وجود دارد که البته منوط به این است که کتابفروشان عضو طرح امکان خرید غیرحضوری را برای کاربران فراهم کرده باشند. نظربلند درباره این مهم که آیا معیارهای تخصیص اعتبار در پاییزه کتاب تغییر خواهد کرد؟ هم میگوید: تقسیم اعتبار، همواره از سختترین اقدامات در برگزاری طرحهای حمایتی است. در چند دوره تلاش کردیم قاعدهای برای اختصاص اعتبار به کتابفروشان عضو طرح، تعریف کنیم. میزان اعتبار طرحهای پیشین براساس متراژ کتابفروشی و تعداد کتاب تخصیص پیدا میکرد اما در عمل ثابت شد، کتابفروشیهایی هستند که با متراژ و تعداد عنوان بالا در مقایسه با کتابفروشی کوچک، با تعداد عنوان کمتر و یا در مقایسه با کتابفروشی همتراز، الگوی مصرف یارانه متفاوتی دارند. البته هیچوقت موفق به طراحی الگوی صددرصدی برای تخصیص اعتبار، نشدیم و برای کسب اطلاعات، خوداظهاری کتابفروشان معیار مجری طرح است.
وی میافزاید: در این دوره، از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مراکز استانها، برای جمعآوری اطلاعات دقیقتر کمک میگیریم و تلاش میکنیم در این تعامل، براساس میزان فروش، تعداد مراجعه، شهرت و حُسن سابقه و محل جغرافیایی کتابفروشی به رتبهبندی کتابفروشیها دست پیدا کنیم. این اطلاعات در تخصیص اعتبار کتابفروشیها در نظر گرفته میشود.
ایجاد انگیزه مقوله فردی است
اما نکته مهم این است که طرحهای حمایتی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، با هدف حمایت از کتابفروشیهای کوچک و محلی طراحی شده که قطعا تعیین معیارهایی ازجمله متراژ و یا میزان فروش برای تخصیص اعتبار، چندان با هدف اصلی و اولیه همسو به نظر نمیآید و در تعارض است. در این خصوص هم نظربلند اظهار میکند: تجربه ثابت کرده برخی از کتابفروشان حتی اعتبار اولیه یعنی کف اعتبار را در طول طرح استفاده نمیکنند؛البته بهعنوان مجری طرح در طول ۱۴ دوره گذشته، تلاش کردیم موجی را ایجاد کنیم و امیدواریم کتابفروشان از این موج استفاده کنند. حتی انتظار داریم کتابفروشیهایی که تا قبل از پایان طرح، اعتبارشان تمام میشود مشارکت خود را با اعمال بخشی از تخفیف طرح ادامه دهند؛ بهعنوان مثال اگر تخفیف ۲۰ درصد تعیین شده و اعتبار آنها به پایان رسیده با اعمال تخفیف ۱۰ درصدی در طرح باقی بمانند. نقش مجری طرحهای حمایتی، ایجاد موج برای توجه به کتابفروشیهاست اما ایجاد انگیزه، مقوله فردی است.
وی میافزاید: متاسفانه برخی از کتابفروشان بهجای استفاده از فرصت طرحهای حمایتی در مقابل آن به اصطلاح گارد میگیرند. البته تعداد قابلتوجهی از کتابفروشان عضو هم هستند که در این فرصت، مسیر خودشان را پیدا کردهاند و فروش خودشان را نیز دارند؛ بنابراین هرچند که طرحهای حمایتی با هدف حمایت از کتابفروشیهای کوچک طراحی شده اما نباید فراموش کنیم میزان تحرک و جنبوجوش کتابفروشان نیز تعیینکنندهاست.
مزیت رقابتی طرح
معاون کتاب و فرهنگ موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران درباره مبلغ یارانه چهارده دوره گذشته طرحهای حمایتی هم یادآور میشود:
در مجموع چهارده دوره، ۲۵۸ میلیارد و ۱۸۶ میلیون و ۸۱۷ هزار ۳۰۲ ریال هزینه شده که مبلغ قابلتوجهیاست. توضیح ضروری اینکه این رقم، نسبت به تعداد کتابفروشیها، میزان تولید سالانه کتاب و همچنین نسبت به تعداد خریداران کتاب یعنی مجموع واقعیتهای جامعه، زیاد نیست. بارها اعلام کردهایم یارانه، تعداد کتاب فروخته شده، تعداد مشتری و مشارکتکنندهها، در بازار نشر کشور اعداد بزرگی نیستند اما موج و ارزش افزودهای که طرحهای فصلی در بازرا ایجاد میکند، مزیت رقابتی است که باید مورد استفاده قرار بگیرد؛ بنابراین باید به طرحهای حمایتی بهعنوان یک مزیت بازار، عامل محرک و گردش بیشتر کسبوکار نگاه کنیم، نه زمینهای برای تحول در صنعت نشر کشور. البته انتقاد تاثیر تخفیف طرحهای فصلی بر مشتری نیز وجود دارد که معتقدم چندان قابل پیشگیری نیست؛ چراکه میدانیم برخی فروشگاههای اینترنتی مرتبط و یا غیرمرتبط با کتاب نهتنها گاهی؛ بلکه با تخفیفهای دائمی به فروش کتاب اقدام میکنند؛ بنابراین نمیتوان نتیجه گرفت تخفیف طرحهای حمایتی موجب تغییر عادت مخاطبان کتاب خواهد شد؛ اگر مخاطبان منتظر خرید با تخفیف باشند، تخفیف این فروشگاههای اینترنتی که گاهی به بیش از ۷۰ درصد هم میرسد جذابتر است.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.