آمارها چه می گویند؟
زیان انباشته؛ پاشنه آشیل خودروسازها
همانطور که مدت هاست شاهد هستیم، بسیاری از کارشناسان از زیان انباشته شده در صنعت خودروسازی به عنوان عاملی مهم در زمینه نبود ثبات در این بازار و عدم تمایل شرکت های خودروساز به ارتقاء کمی و کیفی تولیداتشان اشاره دارند، اما به واقع چه مجموعه عواملی این شرایط را رقم زده و چگونه میتوان […]
همانطور که مدت هاست شاهد هستیم، بسیاری از کارشناسان از زیان انباشته شده در صنعت خودروسازی به عنوان عاملی مهم در زمینه نبود ثبات در این بازار و عدم تمایل شرکت های خودروساز به ارتقاء کمی و کیفی تولیداتشان اشاره دارند، اما به واقع چه مجموعه عواملی این شرایط را رقم زده و چگونه میتوان زیان انباشته شده خودروسازان را برطرف کرد؟ موضوع مهمی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
اوایل تابستان سال جاری بود که مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی گزارشی را منتشر کرد که در آن موضوع آسیب شناسی حوزه مالی دو غول خودروسازی کشور مدنظر قرار گرفته بود، بر این اساس گفته شد دو شرکت سایپا و ایران خودرو ۵۵ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند.
صورت های مالی تلفیقی چه می گوید؟
البته این عدد تنها رقم مربوط این زیان نبود بلکه مروری بر صورت های مالی تلفیقی نشان داد؛ میزان زیان انباشته شده طبق صورت های مالی حسابرسی شده تا آخرین روز شهریور ماه سال گذشته برای این دو شرکت خودروسازی بزرگ کشور بالغ بر۱۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. عددی که اگر بخواهیم به تفکیک به آن بپردازیم، باید عنوان کرد؛ گروه ایران خودرو ۵۲.۴ هزار میلیارد تومان و خودروسازی سایپا ۴۸ هزار میلیارد تومان زیان داشته است، البته این را هم براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی باید عنوان کرد؛ زیان انباشته مربوط به شرکت اصلی خودروسازی ایران خودرو ۳۴.۶ و برای سایپا ۱۹.۹ میلیارد تومان بوده است.در این میان اما برخی دیگر از آمارها بیانگر این موضوع بوده که مقدار کل زیان انباشته خودروسازان که در روزهای پایانی سال ۱۳۹۶ رقمی در حدود ۱۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بوده در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ به ۸۳ هزار میلیارد تومان رسیده، به عبارتی با یک حساب و کتاب سرانگشتی می توان بیان کرد این عدد در بازه زمانی ۳.۵ ساله معادل هفت برابر شده است.از سوی دیگر اما برخی بررسی های رسانه ای اکنون حکایت از این دارد که شرکت های خودروساز در کشور به طور متوسط ثانیه ای ۷۰۰ هزار تومان زیان را به ثبت می رسانند که می توان عنوان کرد برابر با معادل خسارت روزانه ۶۰ میلیارد تومانی است!
ضمن اینکه باید گفت؛ ارقام انتشار یافته در زمینه صورت های مالی خودروسازان که بعد از برگزاری مجامع منتشر شده بیانگر این امر بوده که ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در مجموع رقمی در حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان زیان در سال ۱۴۰۰ داشته اند و به این ترتیب عدد کل در زمینه زیان انباشته شان به بالغ بر ۱۱۵ هزار میلیارد تومان رسیده که رقم بسیار بالایی است.
اما این همه مشکل و دغدغه مربوط به صنعت خودروسازی کشور نیست؛ بلکه سایر موارد مانند وجود برخی مدیران ناکارآمد، انحصاری بودن خودروسازی در کشور، مقولات مربوط به قیمت گذاری دستوری و بعضی از موارد دیگر موجب شده اند تا این صنعت که می تواند هم نقش مهمی در عرضه تولید داخلی و هم تجارت خارجی داشته باشد، نتواند آنگونه که باید و شاید موفق عمل کند، ضمن اینکه همانطور که سال ها است شاهد هستیم مصرف کنندگان تولیدات این دو خودروساز نیز رضایتی از خودروهایی که خریداری می کنند نداشته باشند.
در این میان اما اگرچه برخی از کارشناسان درباره زیان انباشته این دو خودروساز و اثرگذاری این امر بر میزان و کیفیت تولید وسایل نقلیه نظراتی دارند، مبنی براینکه این امر به مقوله تولید و عرضه کالاها مربوط نیست و دلایل دیگری دارد که یکی از آنها بزرگ بودن این مجموعه ها و داشتن زیر مجموعه های متعدد است، اما مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بر این باور است که زیان انباشته شده موجب خواهد شد تا خودروسازان از یک زمان به بعد قادر به تولید نباشند.
چرا زیان انباشته شده داریم؟
اما به واقع چه عواملی موجب می شود تا این زیان تبدیل به دلیلی شود که فعالان این حوزه آن را علت بسیاری از مشکلات در عرصه خودروسازی بدانند؟
سئوالی که می توان برای پاسخ دادن به آن اظهار نظر میلاد بیگی، کارشناس صنعت خودرو اشاره کرد، اینکه دلیل چنین وضعیتی را می توان ترکیبی از مسائلی مختلف دانست، به عبارتی تحریم، ایراداتی که در زمینه فرمول قیمت گذاری خودرو وجود داشته و دارد، نوسانات بهای ارز، سیاست های شورای رقابت در زمینه قیمت گذاری خودروها تا پیش از سال ۱۳۹۷ وبعد از آن نیز مباحث مربوط به قیمت گذاری از سوی ستاد تنظیم بازار، فروش در قالب مدت دار و فوق العاده در کنار سایر دلایل از جمله مواردی بوده که شرایط عنوان شده در زمینه روند صعودی زیان انباشته شده خودرسازها را رقم زده است.
قیمت گذاری دستوری و ممانعت از توسعه این شرکت ها
در این میان اما وی به نوعی معتقد است که قیمت گذاری دستوری شاید عاملی مهم بوده که نباید از آن غافل شد مقوله ای که عشقی هم به آن پرداخته است. از نظر رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مباحث مرتبط با قیمت گذاری دستوری نخستین زیانش ممانعت از توسعه این شرکت ها و جلوگیری از عرضه است، زیرا تولید کننده و عرضه کننده کالا تا یک جایی می تواند در با این شرایط فعالیت کنند ولی واقعیت این بوده که روند سرمایه گذاری از یک جایی به بعد متوقف خواهد شد.
به عبارتی از آنجا که سرمایه گذاری جدیدی صورت نمی گیرد و در مقابل اما تقاضا نیز بیشتر می شود، این موضوع باعث خواهد شد تا میزان عرضه کاهش یابد و شاهد بروز معضلاتی بزرگتر از مقوله قیمت خودرها باشیم، چرا که دیگر کالای کافی در بازار نیست که درباره آن صحبت شود.این در حالی بوده که این روند باید اصلاح شود و اگر می خواهیم جریان سرمایه گذاری را در صنایع مختلف داشته باشیم قیمت ها باید منصفانه باشد ؛ براین اساس بیگی تاکید دارد که برای اصلاح این شرایط در گام نخست باید قیمت گذاری خودرو طبق فرمولی تغییر کند. ضمن اینکه تا وقتی در فضای سیاست داخلی و خارجی شاهد به ثبات رسیدن شرایط نباشیم، به طور قطع هر تصمیمی در این زمینه اتخاذ شود یا شکل عملیاتی به خود نخواهد گرفت یا به درستی اجرایی نمی شود.در این میان ولی برخی از صاحب نظران و کارشناسان امید دارند تا عرضه خودرو در بورس بتواند در کنار مقولاتی که گفته شد بتواند خودروسازان را از شرایط زیان انباشته خارج کند البته در این راستا کاهش نرخ تورم هم نکته کلیدی است که نباید از یاد برد.
خبرنگار-الهام صادقی
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.