تحولات بازار کار در دوره شیوع کرونا
پس از شیوع کرونا یکی از بخشهای اقتصادی که به شدت تحت تأثیر قرار گرفت، بازار کار بود چراکه متأثر از شیوع کرونا بسیاری از کسب و کارها یا رو به تعطیلی رفتند و یا مجبور به تعدیل نیرو شدند. براین اساس در حالی که انتظار میرفت اثرات کرونا بر بازار کار کشور، خود را […]
در حالی که بنظر میرسد عامل اصلی کاهش نرخ بیکاری، کاهش جمعیت فعال باشد، مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی این گمانه را تأیید و اعلام کرد: با توجه به اینکه در این دو فصل، جمعیت غیرفعال افزایش قابل توجهی داشته است، لذا کاهش نرخ بیکاری به دلیل کاهش نرخ مشارکت بوده است و بهبود این شاخص موید بهبود وضعیت بازار کار کشور نیست.
براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، با توجه به وضعیت جمعیت فعال و غیرفعال طی دو فصل ابتدایی سال، نرخ بیکاری واقعی بهار امسال ۲۴ درصد و تابستان ۱۸.۵ درصد بوده است.
محمدرضا عبداللهی، کارشناس حوزه کار در این خصوص اظهار داشت: «از فصل پاییز سال ۹۴ تا فصل زمستان سال ۹۸، در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل با افزایش تعداد شاغلین مواجه بودیم؛ از این رو تقریباً طی ۴ سال حدود ۳ میلیون نفر به تعداد شاغلین کشور اضافه شد.»
وی افزود: «اما اتفاقی که در بهار و تابستان امسال متأثر از شیوع ویروس کرونا افتاد، این بود که بسیاری از مشاغل یا به صورت موقت تعطیل شدند و یا اینکه دچار ورشکستگی شده و به طور دائم تعطیل شدند. در همین رابطه نیز در بهار امسال نسبت به بهار پارسال یک میلیون و ۴۵۰ هزار نفر و در تابستان نیز یک میلیون و ۲۰۹ هزار نفر از تعداد شاغلین کم شد. در واقع بخش زیادی از کل بهبودی که در این چند سال اخیر در بازار کار رقم خورده بود، از بین رفت.»
عبداللهی در ادامه به ۳ میلیون نفری که از سال ۹۴ تا ۹۸ شاغل شدند، اشاره کرد و به مهر گفت: «این افراد عمدتاً کسانی بودند که در فعالیتهای عمده فروشی، خرده فروشی، دستفروشی، سوپر مارکت، فعالیتهای مرتبط با حمل و نقل و زیرمجموعههای بخش خدمات مشغول شدند. این موضوع در همان سالها هم مهم بود زیرا این افراد جذب دولت و شرکتهای بزرگ و کوچک و … نشدند بلکه افراد سعی کرده بودند در مشاغلی که در دسترس بود و میتوانستند راحت در آن کسب درآمد کنند، مشغول شوند؛ این افراد به دلیل مشکلات معیشتی که خانوارها طی این سالها تجربه کردند، به جمعیت فعال افزوده شده بودند.»
وی تصریح کرد: «در واقع برای این ۳ میلیون نفر شغلی «ایجاد» نشده بود بلکه شغل «اضافه» شده بود. حال اگر بخواهیم ببینیم کدام مشاغل در وضعیت کرونا بیشترین آسیب را دیدند، میبینیم که دقیقاً همان زیربخش های خدمات که عمده سهم اشتغال کشور را بر دوش می کشند و بیشترین سهم را در این ۳ میلیون شغل جدید داشته اند، آسیب دیده اند. در واقع خدمات نسبت به صنعت، کشاورزی و حتی خدمات دولتی بیشترین آسیب را دیده است.»
این کارشناس حوزه کار افزود: «این شغلهای از دست رفته، هم از منظر جمعیت فعال و هم از منظر رفاهی اهمیت دارد زیرا بیشتر این افراد از دهکهای پایین درآمدی هستند و طی این ۴ سال اخیر شاغل شده بودند و حال دوباره بیکار شده اند. این مساله نشان میدهد که شیوع ویروس کرونا از کانال بازار کار به مراتب تأثیر بیشتری بر رفاه مردم گذاشته است تا اعمال تحریمها و کاهش رشد اقتصادی.
عبداللهی همچنین در مورد کاهش جمعیت فعال کشور در ۶ ماه نخست امسال، اظهار داشت: «اگر برای جمعیت فعال دو ریشه در نظر بگیریم، این دو ریشه شامل بیکاران و شاغلین میشود؛ اینکه تمایل به کار در افراد کم میشود را باید بخش بندی کرد. به عنوان نمونه یک گروه از شاغلین که گروه عمدهای هم هستند، خانمهایی را شامل میشود که از مشاغلی که عایدی مالی چندانی برایشان نداشته است و چندان با کیفیت نبوده است، استعفا داده اند و دیگر تقاضای کار نکرده اند.»
وی افزود: «گروه دیگر افرادی هستند که به دلیل ملاحظات بهداشتی فعلاً از بازار کار خارج شده اند چراکه شغل آنها تأمین کننده اصلی معیشت خانوار نبوده است و مثلاً درآمد خانوار را از محلهایی همچون سود سپردههای بانکی، بازار سرمایه و … تأمین می کرده اند. از این رو این مدل خروج از بازار کار، به صورت اختیاری اتفاق افتاده است.»
این کارشناس حوزه کار گفت: «بیکارانی که از جمعیت فعال خارج و به جمعیت غیرفعال پیوسته اند، کسانی هستند که طی یکی دو سال اخیر به دنبال کار بوده اند و طی ۶ ماه نخست امسال به دلیل دلسردی از یافتن شغل، از بازار کار خارج شده و جزو جمعیت غیرفعال شده اند و اصلاً دیگر به دنبال کار هم نیستند.»
وی یادآور شد: «طبق آمار در بهار امسال نسبت به بهار پارسال یک میلیون و ۹۹۰ هزار نفر و تابستان امسال نسبت به تابستان پارسال یک میلیون و ۶۲۶ هزار نفر از جمعیت فعال کشور کاسته شده است.»
عبداللهی در مورد نرخ بیکاری مرکز آمار، گفت: «در این خصوص باید دو موضوع را عنوان کرد یکی اینکه آیا طرح آمارگیری مرکز آمار از کیفیت مناسبی برخوردار است یا خیر؛ در پاسخ باید گفت این طرح از طریق پرسش نامه و نمونه گیری با یک گستره خوبی در سراسر کشور انجام میشود و سپس مرکز آمار با استفاده از این آمار گیری از طریق فرمولی نرخ بیکاری را محاسبه میکند.»
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.