نامه شورای رقابت درباره عرضه خودرو در بورس کالا چطور حاشیه ساز شد؟
جنجال جدید «شورای دخالت» در عرضه خودرو
جنجال جدید شورای رقابت از یک نامه نگاری شروع شد. شرایط عرضه خودروهای تولید داخل در بورس کالا با رضایت خودروسازان و قطعه سازان همراه شده است. از طرف دیگر نگاهی به وضعیت عرضه خودرو در بورس کالا نشان می دهد که شاهد تشکیل صف خریداران خودرو هستیم. در حالی که طی ماه های گذشته […]
جنجال جدید شورای رقابت از یک نامه نگاری شروع شد. شرایط عرضه خودروهای تولید داخل در بورس کالا با رضایت خودروسازان و قطعه سازان همراه شده است. از طرف دیگر نگاهی به وضعیت عرضه خودرو در بورس کالا نشان می دهد که شاهد تشکیل صف خریداران خودرو هستیم. در حالی که طی ماه های گذشته انتقادات متعددی از شیوه عرضه خودرو با توجه به تقاضا مطرح می شد، حالا عرضه خودرو در بورس کالا هم با مخالفت شورای رقابت همراه شده است.
در تمام سال های گذشته شورای رقابت با ارائه فرمول های مختلف به دنبال قیمت گذاری بود و از این طریق برای کنترل قیمت خودروهای داخلی تلاش می کرد. نتیجه عملکرد گذشته شورای رقابت اما امروز به خوبی مشخص است. ابتدای هفته جاری بود که انتشار برخی گزارش ها از زیان انباشه ۸۲ هزار میلیارد تومانی سه شرکت مادر خودروساز در کشور خبر داد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این زیان انباشته حاصل دخالت دولت و شورای رقابت در جریان بازار آزاد خودرو در کشور است.
اگر تا پیش از این شورای رقابت با اعلام انحصاری بودن تولید خودرو توسط دو خودروساز بزرگ کشور به دنبال ارائه فرمول قیمت گذاری و کنترل این بازار بود؛ حالا شرایط به نحوی شده که این شورا به بهانه ایجاد انحصار به دنبال دخالت در ساز و کار عرضه خودرو است. در عمل اما وزیر صنعت، معدن و تجارت و وزیر امور اقتصادی و دارایی از ادامه عرضه خودرو در بورس کالا حمایت کرده اند. همچنین عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس نیز از ضرورت ادامه پرقدرت عرضه خودرو در بورس کالا صحبت کرده است.
*ماجرای نامه جنجالی چیست؟
دو روز قبل، یکشنبه دوم بهمن ماه بود که رسانه ها خبر دادند که سیدمحمدرضا سیدنورانی، رئیس شورا و مرکز ملی رقابت در نامهایخطاب به مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، کلیهمحصولات ایرانخودرو (جز دو محصول هایما و تارا) و ساپیا را انحصاری اعلام و تاکید کرده است که خودروهای شاهین، دنا و پژو ۲۰۷ باید از بورس کالا خارج شوند. براساس گزارش خبرگزاری ها دراین نامه آمده بود: «پیرو عرضه برخی خودروها در بورس کالا به اطلاع میرساند مدت مصوبه شصت و سومین جلسه شورای عالی هماهنگیاقتصادی تاریخ ۲۸ مهر ۱۴۰۰ در خصوص تنظیم بازار خودرو یکسالبوده است. بدیهی است با انقضاء این مدت، مصوبات قبلی شورایرقابت در این زمینه به خودی خود مبنای عمل بوده و باید اجراییمیشده است. بر این اساس مطابق مصوبات ،۴۲۰ ۴۴۲، ۴۶۲ و ۴۶۸ بازار خودروهای انحصاری شامل کلیه خودروهای سواری دو شرکت ایرانخودرو و سایپا به جز دو خودروی هایما و تارا است و عرضه آنها باید طبق روال پیشین و مطابق با مصوبات ۴۱۴ و ۴۲۰ صورت گیرد. قیمت این خودروها نیز باید بر اساس مصوبات ۱۴۸ و ۴۴۲ طبق فرمول (Price Cap) محاسبه شود؛ فلذا عرضه خودروهای خانواده دنا پژو ۲۰۷ و شاهین در بورس کالا مجاز نیست. شایان ذکر است شورای رقابت با تشکیل کارگروه تخصصی خودرو موضوع بازبینیدستورالعملهای بازار خودرو را در دستور کار قرار داده است و در صورت تصویب مصوبه جدید در این زمینه جهت اجرا ابلاغ خواهد شد.»
*واکنش فوری بورس به یک نامه
به فاصله زمانی کوتاهی از رسانه ای شدن نامه شورای رقابت و درخواست/ دستور خروج خودروهای مذکور از بورس کالا، سازمان بورس، به این نامه واکنش فوری نشان داد. در همین ارتباط، امیرمهدی-صبائی، مدیر نظارت بر بورسها تاکید کرد: شورای رقابت اختیار قانونی لغو عرضه خودرو در بورس کالا را ندارد. این مدیر سازمان بورس کشور ادامه داد: عرضه خودرو در بورس کالا یکی از مصوبات شورای عالی بورس است و این سازمان (بورس کالا) موظف است تا در چارچوب این مصوبه رفتار کند؛ لذا ضمن احترام به جایگاهشورای رقابت، بورس کالا تابع مصوبات شورای عالی بورس است. هرگونه ملاحظهای در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا صرفا و صرفا در شورای عالی بورس قابل بررسی است.
*بی اطلاعی دو وزیر از نامه شورای رقابت
در این میان سیدرضا فاطمیامین، وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت سیزدهم در واکنش به نامه شورای رقابت تصریح کرد: نامه شورای رقابت به دست وزارت صنعت، معدن و تجارت نرسیده است؛ این درحالی استکه ادامه روند عرضه خودروها در بورس کالا بسته به نظر خود خودروسازان و سازمان بورس است و این وزارتخانه دخالتی در این موضوع نخواهد داشت.
در همین حال سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در نامهای به رئیس سازمان بورس با بیان اینکه نامهای از شورایرقابت دریافت نکرده، تاکید کرده بود مجوز عرضه خودرو در بورس کالا توسط شورای عالی بورس داده شده و در این زمینه، شورای عالیبورس تصمیم خواهد گرفت. خاندوزی در نامه خود تصریح کرده است:«سیاست وزارت امور اقتصادی و دارایی حمایت از سرمایهگذاران و افزایش شفافیت است. با توجه به مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار و عدم دریافت مصوبه از سایر نهادها، عرضه خودرو در بورس کالا بر اساس مصوبه شورای عالی بورس طبق روال گذشته ادامه پیداکند و در صورت دریافت هر درخواست از سوی سایر دستگاهها و نهادها، موضوع مجدداً در شورای عالی بورس و اوراق بهادار مطرح شود.»
*جاخالی دادن آقای سخنگو
در همین حال سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ضمن تاکید بر اینکه این وزارتخانه نهاد تصمیمگیرنده در رابطه با عرضه خودرو در بورس کالا نیست عنوان کرد: در شرایطی که عرضه کمتر از تقاضاست و اختلاف قیمت بین کارخانه و کف بازار مشهود است، بنابراین عرضه در بورس کالا از نظر وزارت صمت روش قابل دفاع و مورد حمایت است، اما تصمیم در این زمینه با مسوولان مربوطه خواهد بود. امید قالیباف در گفتگو با ایسنا، گفت که در شرایط فعلی که شاهد فزونی تقاضا به عرضه و اختلاف قیمت زیاد بازار و کارخانه هستیم، ما از عرضه در بورس کالا حمایت میکنیم؛ چرا که مدل موفقی از عرضه خودرو بود که توانست قیمتها را با قیمت به مراتب کمتر از قیمت بازار آزاد عرضه کند. سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: اما در شرایطعادی که بازار متعادل است و خودروسازان در حداکثر توان تولید و نیازداخل را برآورده میکنند، همچون گذشته (خارج از قرعهکشی) میتواندفروش انجام شود و دیگر ابزار یا واسطهای لازم نیست. در شرایطعادی، اختیار نحوه فروش خودرو، با خودروساز است و میتواند تصمیمبگیرد که روند عرضه در بورس ادامه پیدا کند یا خیر و موضوع درون صنعتی است اما تاکید میکنیم که این روند در شرایط عادی بازار میتواند اجرایی شود. قالیباف در پایان تاکید کرد: عرضه خودروها در بورس کالا بسته به نظر خود خودروسازان و سازمان بورس است و وزارت صمت دخالتی در این موضوع نخواهد داشت.
*سنگ اندازی برای عرضه بورسی
از طرف دیگر یک کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از نامه شورای رقابت مبنی توقف عرضه خودرو در بورس کالا گفت: قبلا هم شاهد چنیناتفاقاتی درمورد سایر کالاها بودیم؛ خودرو هم مانند این کالاها در بورس میماند اما چنین مباحثی به اعتماد عمومی ضربه وارد میکند.همایون دارابی در گفتگویی، با تاکید بر اینکه نامه شورای رقابت مبنی بر توقف عرضه خودرو در بورس کالا منطقی نیست، اظهار کرد: در طول هفتههای اخیر شاهد تاثیرات مثبت عرضه خودرو در بورس کالا بودیم؛ تاثیراتی که هم به نفع مردم بود و هم به نفع خودروساز و هم به نفع دولت؛ بنابراین این کشمکش به نفع صنایع و بازار سرمایهنیست. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه اقتصاد کشور نیازمند تصمیمات قاطع است، عنوان کرد: تصمیمات ضدونقیض به اقتصاد آسیب می زند. همانطور که وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس تاکید دارند تصمیمگیری درمورد عرضه خودرو در بورس کالا بر عهده شورای عالی بورس بوده و شایسته نیست وقتی چنین نهادیتصمیمگیری کرده است، مورد تردید دستگاه دیگری قرار بگیرد. وی در پایان با اشاره به تاریخچه عرضه برخی محصولات در بورس کالا، گفت: این اتفاقات در گذشته درمورد فولاد، پتروشیمی و سیمان هم افتاد و سنگ اندازیهایی صورت گرفت اما در نهایت عرضه ادامه یافتو موفق هم بود. خودرو هم مانند این کالاها در بورس کالا میماند و تاثیر مثبت خود را میگذارد. اما چنین برخوردهایی شایسته نیست و به افکار عمومی آسیب وارد میکند.
*کسی نمی تواند مانع شود
در همین حال عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس با تاکید بر عرضه خودرو در بورس کالا گفت: نه تنها عرضه خودرو در بورس کالا طبق روال در حال انجام است، بلکه باید بیشتر از گذشته هم صورت گیرد و کسی هم که مانع عرضه شود، مطابق قانون با آن برخورد خواهد شد.محسن علیزاده با اشاره به عرضههای خودرو در بورس کالا، گفت: نه تنها عرضه خودرو در بورس کالا طبق روال در حال انجام است، بلکه بیشتر از گذشته هم باید صورت گیرد. آنطور که سازمان بورس و اوراق بهادارگزارش داده است؛ وی با اعلام اینکه هیچ سازمان و نهادی نباید مانع عرضه خودرو در بورس کالا شود، بیان کرد: عرضهها طبق قانون مشخص شده است؛ بنابراین، انتظار این است که وزارت صمت تمام خودروهای تولیدی را در بورس کالا عرضه کند. به گفته این عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس، شاید در روزهای نخست عرضه خودرو در بورس، قیمت کشف شده و قیمتی که در کارخانه عرضه میشدهمتفاوت باشد اما در نهایت این عرضه باعث تعدیل قیمتها میشود.وی در پایان خاطرنشان کرد: عرضهها در بورس طبق قانون باید ادامه داشته باشد.
خبرنگار:محمد بروغنی
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.