حذف ۴صفر از پول ملی در فاز پایانی
حذف ۴ صفر از پول ملی که از سوی بانک مرکزی با کمرنگکردن صفرهای اسکناس در سال گذشته وارد فاز جدیدی شده بود، هم اکنون در انتظار مجلس است و در صورت موافقت، عملیاتی خواهد شد. خردادماه سال گذشته بود که شورای نگهبان برخی ایرادات را به لایحه حذف ۴ صفر از پول ملی وارد […]
در واقع آن روزها شورای نگهبان از بندی در لایحه حذف چهار صفر از پول ملی صحبت به میان آورده بود که بر اساس آن، تعهداتی در برابر صندوق بینالمللی پول ایجاد شده بود که شورای نگهبان اعلام کرد این تعهدات به روشنی مطرح نشده و دارای ابهام است. اینجا بود که جلساتی با رئیس کل بانک مرکزی پیرامون لایحه حذف ۴ صفر از پول ملی برگزار و اعلام شد تا زمانی که ابهامات نسبت به تعهدات به صندوق بین المللی پول رفع نشده، شورای نگهبان در مورد آن اظهارنظر قطعی نخواهد کرد.
حالا اما مقامات مسئول در بانک مرکزی اعلام میکنند که تمامی ایرادات شورای نگهبان برای عملیاتی کردن حذف ۴ صفر از پول ملی برطرف شده و کار از نظر بانک مرکزی تمام شده است.
گزارش منابع رسمی حکایت از آن دارد که هفته گذشته جلسه مشترکی میان رئیس کل بانک مرکزی با رئیس مجلس برگزار شده و در آن، علاوه بر ارائه توضیحاتی در این خصوص، رئیس مجلس وعده داده تا این لایحه را مجدد در اولویت قرار داده و به صحن علنی مجلس بیاورد.
در واقع، اکنون حذف ۴ صفر از پول ملی به ایستگاه آخر رسیده و منتظر تائید نهایی در صحن علنی مجلس است. یک مقام مسئول در نظام بانکی در این رابطه گفت: هزینه انهدام پول در این حوزه وجود ندارد و فقط در سیستمهای حسابداری باید موضوع مورد اصلاح قرار گیرد که ممکن است مساله ساز شود؛ اما پیش بینی نظام بانکی آن است که عملیاتی شدن کامل این کار، یکسال زمان ببرد تا بتوان سیستمها را اصلاح کرد و با واحد پولی جدید تطبیق داد. بر این اساس این احتمال وجود دارد که تا قبل از اتمام دولت دوازدهم، حذف ۴ صفر از پول ملی که تا کنون حداقل سه رئیس کل را به خود دیده، صورت گیرد و واحد پول ملی کشور رسما به تومان تبدیل شود.
موافقان ومخالفان چه می گویند؟
حذف صفر از پول ملی در راستای به سرانجام رسیدن یک برنامه ثبات اقتصادی و آرامش قیمتها اتخاذ میشود.این اقدام گرچه میتواند محاسبات و تسویههای بانکی و ترازنامههای مالی و مبادلات را تسهیل کند، دوگانگی واحد پول ملی در جامعه و سیستمهای رسمی بانکی و بودجهای را اصلاح کند، حجم پول و هزینه چاپ و انتشار اسکناس را کاهش دهد و هزینههای مبادله را به نحو جدی کم کند، اما نباید واقعیتهای چالشهای موجود را نادیده گرفت.
اقتصاد کشور هم اکنون با چالشهای از جمله نامناسب بودن ساختار بودجه ای، تورم بالا، نرخ بیکاری بالا، ضعف در صادرات، بیانضباطی پولی و مالی، عدم پویایی بازار سرمایه، اتکای اقتصاد به درآمدهای نفتی، وجود موانع جدی کسبوکار، مداخلات غیر موثر دولت در قیمت کالاها و خدمات، نبود اصلاح ساختار نظام بانکی، کاهش استمرار ارزش پول ملی و بهرهوری پایین اقتصادی رو به روست.
کارشناسان معتقدند در این شرایط است که دولت باید تمام تلاش و ظرفیتهای کارشناسی و اجرایی خود را بر مدیریت و حل و فصل مسائل اصلی از قبیل کنترل و کاهش تورم، کاهش شوکهای پی در پی نرخ ارز، کاهش ریسک فعالیتهای اقتصادی، خروج از رکود، تقلیل مشکل بیکاری و احیای تولید و بهطور کلی آنچه را که در بالا بیان شده، متمرکز و معطوف دارد. در این صورت است که ارزشگذاری مجدد پول، تبدیل به یک اقدام پر فایده خواهد بود و منجر به تعدیل انتظارات تورمی میشود.
اما در شرایط فعلی که مطرح شدن اصلاح واحد پول ملی و حذف صفرها بهعنوان آخرین زنجیره اصلاحات پولی، گرچه اقدامی موجه و مهم است، اما بهصورت یک سیاست جداگانه و بدون انجام سیاستهای اصلاحی پیش نیاز، کارآیی لازم را نخواهد داشت.
بنابراین در شرایط فعلی به نظر میرسد که در ابتدا باید الزامات دیگری در اقتصاد ازجمله افزایش انضباط مالی، انضباط مالیاتی، حذف تدریجی یارانه ها، اصلاح و متعادل شدن نرخ واقعی ارز، اصلاح نظام بانکی، افزایش سهم و نقش بخش خصوصی در اقتصاد و همراه کردن افکار عمومی رعایت شود و سپس در شرایط مناسب اقدام به حذف صفرها کرد.
مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی پیش از این در این باره گفته بود: اگر منظور کم کردن هزینههای فکری، ذهنی، حسابداری و فیزیکی باشد، این امر میتواند بسیار موثر باشد، اما اگر میخواهیم استناد به برخی کشورها داشته باشیم در این مورد که حذف صفر پول ملی همراه با کاهش تورم بوده است، من به این امر اعتقادی ندارم و معتقدم بخش قابلتوجهی از ریشههای تورمی ما ناشی از عوامل غیراقتصادی است و آن قسمت اقتصادیاش هم شاید بشود با بازی کردن با متغیرهای اقتصادی مثل نقدینگی تا حد محدودی توجیه کرد.
اما احمد مجتهد، کارشناس اقتصادی از موافقان این اقدام است. وی در پاسخ به این سوال که آیا حذف صفر پول ملی باعث نوسان تورم میشود، گفت: اگر به تجربه سایر کشورها که این کار را انجام دادهاند نگاهی بیندازیم متوجه میشویم نهتنها تورم ایجاد نمیشود، حتی ممکن است این کار باعث کاهش تورم هم شود و قیمتها را کاهش دهد.
وی خاطرنشان کرد: الان هم حجم پولهایی که دست به دست میشود و کاهش ارزش پول باعث شده که مردم خود به خود یک صفر را از پول حذف کنند، بهطوری که به جای ریال از تومان استفاده میکنند و این یعنی یک صفر حذف شده است.
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: از آن طرف به دلیل تورم این ۴۰ سال میتوان گفت ارزش پول ما به شدت کاهش پیدا کرده است. لذا حذف صفر در اکثر کشورهایی که با تورم شدید روبهرو بودهاند انجام پذیرفته چراکه این کار بهطور کلی بسیار ضروری است و باید انجام بگیرد. وی اضافه کرد: هر چقدر این کار را دیرتر انجام دهیم مشکلات ما بیشتر خواهد شد. البته باید گفت زمان انجام آن باید به گونهای باشد که تورم پایین باشد.
در هر صورت کارشناسان توصیه می کنند که در شرایط انتظارات تورمی، این موضوع با حساسیت بیشتری باید از سوی مجلس دنبال شود.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.