غوغای طرح صیانت
چهارشنبه هفته گذشته و در زمانی که کرونا روزهای سیاهی در کشور رقم زده و خشکسالی بیش از هر زمان دیگر بر کشور سایه افکنده، با وجود مخالفت جدید صاحبان کسب و کار، مجلس به اعمال اصل ۸۵ درمورد طرح جنجالی فضای مجازی رای مثبت داد. بر این اساس به جای بررسی این طرح در […]
چهارشنبه هفته گذشته و در زمانی که کرونا روزهای سیاهی در کشور رقم زده و خشکسالی بیش از هر زمان دیگر بر کشور سایه افکنده، با وجود مخالفت جدید صاحبان کسب و کار، مجلس به اعمال اصل ۸۵ درمورد طرح جنجالی فضای مجازی رای مثبت داد. بر این اساس به جای بررسی این طرح در صحن مجلس، کمیسیون فرهنگی مسئول بررسی آن و طرح مستقیما به شورای نگهبان ارسال و در صورت تائید، به صورت آزمایشی اجرا خواهد شد. رای به این طرح جنجالی که زمینه برای فیلتر پیام رسان ها و قطعی گوگل می شود در روزهای گذشته واکنش های گسترده ای را در پی داشت. کارشناسان و نمایندگان مخالف این طرح معتقدند با توجه به تحریم ها، محال است که پلتفرمها بتوانند در ایران دفتر راهاندازی کنند؛ بنابراین بر اساس این طرح، بعد از ۴ ماه تا یکسال فیلتر میشوند.
نمایندگان مجلس با ۱۲۱ رای موافق به اصل ۸۵ شدن طرح صیانت از کاربران فضای مجازی رای مثبت دادند و طرح برای تصویب به کمیسیون تخصصی ارجاع داده شد.
بر اساس این طرح خدمات پایه کاربردی خارجی که پیش از تصویب این قانون با تشخیص کمیسیون از مصادیق خدمات پایه کاربردی اثرگذار بودهاند، موظفند ظرف ۴ماه پس از لازمالاجرا شدن این قانون، نسبت به انجام تعهدات مندرج در ماده۱۲ اقدام کنند. در غیراین صورت، اعمال بند «ج» این ماده (فیلترینگ) برای آنها تا زمان تأمین جایگزین مناسب داخلی یا خارجی (با تشخیص کمیسیون) یا یک سال پس از لازمالاجرا شدن این قانون لازم نیست. درصورت عدمانجام تعهدات توسط خدمات پایه کاربردی مزبور در زمان معین شده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است ظرف مدت ۸ماه نسبت به ایجاد خدمات پایه کاربردی جایگزین برای آنها اقدام کند.
این بخش به زبان ساده می گوید پلتفرم های خارجی چهار ماه فرصت دارند که شرایط ایران را بپدیرند و اگر نپذیرند، فیلتر می شوند. در روزهای گذشته بسیاری از موافقان طرح مذکور، موضوع فیلترینگ را رد کرده و گفته اند که این فیلتر شدن منوط به وجود یک جایگزین داخلی برای این پلتفرم هاست. اما متن طرح و اظهارات همین موافقان نشان می دهد که این موضوع صوری است و فیلتر این پلتفرم های خارجی قطعی است.
زیرا اولا پلتفرم های خارجی حتی اگر بخواهند هم بعید است با توجه به شرایط ایران در جامعه جهانی بتوانند در عرض چهار ماه دفتر خود را تاسیس کنند. اگر هم تاسیس نکنند، جایگزین داخلی برای آنها وجود دارد و بلافاصله فیلتر می شوند. در تایید این موضوع، روحالله مومننسب که نامش با بخشی از یک برنامه تلویزیونی و ماجرای ۲ گیگ اینترنت رایگان، سر زبانها افتاد، و امروز از حامیان این طرح به شمار میآید و برخی او را از تدوینکنندگان طرح می دانند، در پاسخ به پرسشی درباره جایگزینهای داخلی میگوید: حداقل ۵ اپلیکیشن بومی و داخلی شبیه اینستاگرام داریم و یکی از آنها روبینوست که هم لایو دارد و هم استوری.»
حتی اگر جایگزین داخلی هم برای این پلتفرم ها پیدا نشود، بر اساس متن صریح طرح، با گذشت یک سال، پلترفم های خارجی در هر شرایطی فیلتر خواهند شد. به بیان ساده تر، همه پلتفرم های خارجی که شرایط ایران را نپذیرند با نتوانند بپذیرند، بین چهار ماه تا یک سال بعد از اجرای طرح فیلتر می شوند.
در جلسه مجلس برای بررسی این طرح نیز، نمایندگان مخالف تصریح کردند که با توجه به تحریم ها، محال است که پلتفرمها بتوانند در ایران دفتر راهاندازی کنند. بنابراین بر اساس این طرح، بعد از ۴ ماه فیلتر خواهند شد.
در طرح مجلس، هیچ فرقی میان پلتفرم های خارجی وجود ندارد و قوانین در مورد گوگل نیز همان طور اجرا می شود که درمورد اینستاگرام، توییتر، تلگرام و واتساپ اجرا خواهد شد.
مخالفان و موافقان چه می گویند؟
جلال محمود زاده مخالف طرح گفت: بنا به اصل ۸۵ مجلس در شرایط ضروری طرح را به کمیسیون ارجاع میدهد، اما در شرایط کنونی چه ضرورتی دارد که طرح محدود کردن فضای مجازی را به کمیسیون ارجاع دهیم. ما باید تمام نمایندگان را در مسائل اساسی دخیل کنیم.
وزیر ارتباطات نیز ضمن ابراز مخالفت در مورد طرح مجلس برای فضای مجازی گفت: این طرح احتمال محدودیت گسترده بر پهنای باند پیامرسانها و حتی اعمال فیلتر را به شدت افزایش میدهد.
محمدجواد آذرجهرمی در ادامه با بیان اینکه این کمیسیون هم اکنون تشکیل نشده و مصوبهای هم نداشته گفت: بنابراین همچنان پنجرهای برای اعمال تغییرات در مصوبه مجلس باز است.
اما رضا تقیپور، نماینده تهران به عنوان موافق این طرح گفت: در سال ۹۶ حمایت از پیام رسانهای داخلی تصویب شد، اما اجرای آن چندان توفیقی نداشت و به پرداخت چند میلیارد دلار محدود شد در حالی که تلگرام برای توسعه خود ۳۵۰ میلیون دلار اختصاص داد. آیا با این اندازه حمایت میتوان با آن رقابت کرد؟
وی ادامه داد: این در شرایطی است که پلتفرمهای داخلی همچون دیجی کالا، فیلیمو، اسنپ … نشان دادهاند که میتوان به توان داخلی اتکا کرد و ظرفیتهای داخل توانایی پوشش نیاز را دارد.
تقی پور در ادامه اظهار داشت: برخی شبهات مطرح میشود که گوگل و اینستاگرام و … بسته میشود، در این طرح به روشنی گفته شده است که تا زمانی که پلتفرم داخلی مشابه وجود نداشته باشد و نتواند در میزان و گستردگی خدمات با نمونه خارجی رقابت کند، مسدودیت نخواهیم داشت.
قالیباف: ادعاها درباره این طرح، مطابق واقع نیست
این طرح در غیبت رییس مجلس تصویب شد. غیبت قالیباف در چهارشنبهِ تلخ مجلس با پاسخ ها و گمانه هایی همراه بود. برخی این غیبت و همزمانی بررسی این طرح در صحن با سفر قالیباف به سوریه را عمدی و برای خلاص شدن قالیباف از فشارها می دانند.
توئیت علی خضریان از نمایندگان مجلس درباره حمایت قالیباف از این طرح در فراکسیون انقلاب اسلامی اما تیر خلاص به قالیباف بود و ورق را برگرداند. او با این توئیت، قالیباف را وارد بازی طرح ضداینترنت کرد تا فشارها از روی این جبهه تا حدی برداشته و به سمت آقای رئیس مجلس روانه شود.
شاید همین توئیت بود که قالیباف را مجبور کرد قبل از بازگشت به ایران و در سوریه علنا موضع خود را اعلام کند. او البته در پستی که منتشر کرد ضمن تایید این طرح توضیحاتی مبنی براینکه این طرح به دنبال مسدودسازی نیست را مطرح کرد.
محمدباقر قالیباف با بیان اینکه ادعاها درباره این طرح، مطابق واقع نیست گفت: طرح باید بگونهای اصلاح شود که تصمیمگیری درباره پلتفرمهایی مانند اینستاگرام و واتساپ مبتنی بر منطقی عقلانی صورت گیرد. وی افزود: این طرح در کمیسیونی مخصوص با حضور نمایندگان دولت جدید بررسی و تصویب خواهد شد.
نگرانی کسب و کارهای اینترنتی و دانش بنیان
بیش از ۱۰ میلیون کسب و کار مبتنی بر اینترنت هم اکنون نگران اجرای این طرح هستند. این شرکت های اینترنتی اعلام داشتند: طرحی که این روزها با نام «حمایت از حقوق کاربران» در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، ما کسبوکارهای آنلاین ایرانی را هم در کنار عموم جامعه نگران کرده است.
رییس مجمع تشکلهای دانشبنیان نیز در این باره با بیان اینکه در این طرح حمایت از پلتفرمهای داخلی مد نظر است، اظهار کرد: به نظر میرسد که تجربه ناموفق قدیمی “حمایت از تولید داخل با ایجاد محدودیت برای دیگران” تکرار خواهد شد، ولی هیچ گاه این رویکرد به نتیجه نرسیده است.
افشین کلاهی در خصوص جلسه غیرعلنی و غیرشفاف مجلس برای تصویب این طرح گفت: باعث تاسف است که طرحی اینچنین مهم به صورت غیرشفاف بررسی شده است.
کلاهی در این باره توضیح داد: طرحی که در حوزه فضای مجازی تدوین شده که آثار آن در کسب و کار مردم و شرکتهای دانش بنیان و استارتآپها تاثیرگذار است، در کمیسیون فرهنگی طرح شده است و این امر اولین علامت سوال را در ذهن ایجاد میکند که چرا این طرح در کمیسیون فرهنگی مطرح شده، در حالی که این طرح باید در کمیسیون اقتصادی، صنایع و کارگروههای مرتبط با فناوری اطلاعات طرح میشد.
پیش بینی افزایش قیمت اینترنت و گوشی
پیش بینی می شود در صورت محدودسازی اینترنت قیمت گوشی و تبلت و همچنین اینترنت افزایش یابد. ماده عجیب این طرح ماده ۲۴ است که می گوید «کمیسیون میتواند عوارض ورودی تجهیزات الکترونیکی هوشمندی که خدمات پایه کاربردی خارجی فاقد مجوز را بهصورت پیش فرض نصب کردهاند، تا ۳۵ درصد افزایش دهد. همچنین میتواند عوارض مزبور را برای تجهیزات الکترونیک هوشمندی که خدمات پایه کاربردی مجاز را بهصورت پیش فرض نصب کردهاند، تا همان سقف کاهش دهد.»
معنای این ماده به زبان ساده این است که اگر گوگل شرایط ایران را نپذیرفته و فیلتر شود، و آنگاه یک گوشی موبایل وارداتی، به طور پیش فرض گوگل را روی خود نصب کرده باشد، عوارض ورودی آن ۳۵ درصد افزایش می یابد. این موضوع درمورد دیگر نرم افزارهای شبیه گوگل که شرایط ایران را نپذیرند هم صادق است و البته صرفا به گوشی موبایل محدود نیست و همه ابزارهای دیگر مانند لپتاپ و تبلت را هم دربرمی گیرد و همه اینها در لیست سیاه طراحی شده توسط این طرح نمایندگان قرار می گیرند. پس باید منتظر افزایش چشمگیر قیمت گوشی، لپتاپ و تبلت باشیم.
همچنین هزینه اینترنت نیز در این شرایط افزایش می یابد. وزیر ارتباطات در این باره گفت: بالا رفتن هزینه اینترنت از خروجی های این طرح است. البته در کنار آن نباید افزایش تمایل کاربران ایرانی به سمت اینترنتهای ماهوارهای را هم نادیده گرفت.
کارشناسان معتقدند در گذر کوتاه تغییر دولتها، تصویب چنین مصوبهی مهمی غلط است. با این وجود فشارها برای تصویب آن بسیار بالاست. سردار نقدی روز گذشته خطاب به نمایندگان مجلس با بیان اینکه نباید از یک مشت منافق کامنت گذار ترسید و مردم با شما هستند افزود: باید به حاکمیت بیگانگان بر مدیریت فضای مجازی ایران پایان دهید. در این شرایط باید دید تا دولت سیزدهم پس از استقرار چه تصمیمی در این خصوص اتخاذ می کند.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.