نقشه توسعه تجارت با همسایگان
تمرکز بر توسعه تجارت با همسایگان در دستور کار جدی دولت سیزدهم قرار گرفته است. بر این اساس ضروری است میانبرهای تجاری برای تسریع در این هدف شناسایی و موانع برطرف شود. هر چند به گواه آمارها با کاهش شوک های ناشی از کرونا بر اقتصاد کشور، وضعیت تبادلات تجاری مان در سال جاری با […]
در میان کشورهای همسایه، کشور عراق با ۲.۸ میلیارد دلار و سهم ۱۹.۶ درصد (از مجموع ۵۰.۴ درصد) در رتبه اول کشورهای هدف صادراتی ایران بوده است. در ادامه نیز کشورهای امارات با ۱.۶ میلیارد دلار و سهم ۱۱.۳ درصد، ترکیه با ۹۲۱ میلیون دلار و سهم ۶.۴ درصد، افغانستان با ۷۸۸ میلیون دلار و سهم ۵.۱ درصد، پاکستان با ۳۴۱ میلیون دلار و سهم ۲.۴ درصد، روسیه با ۱۸۶ میلیون دلار و سهم ۱.۳ درصد، عمان با ۱۷۷ میلیون دلار و سهم ۱.۲ درصد، آذربایجان با ۱۰۶ میلیون دلار و سهم ۰.۷ درصد، ترکمنستان با ۹۶ میلیون دلار و سهم ۰.۷ درصد، ارمنستان با ۸۳ میلیون دلار و سهم ۰.۶ درصد، قزاقستان با ۵۳ میلیون و سهم ۰.۴ درصد، قطر با ۴۵ میلیون دلار و سهم ۰.۳ درصد، کویت با ۴۳ میلیون دلار و سهم ۰.۳ درصد، بحرین با ۲ میلیون دلار و سهم ۰.۱ درصد و عربستان نزدیک به صفر در رتبههای دوم تا پانزدهم قرار دارند.
پیش نیاز افزایش تجارت
در حال حاضر موانع متعددی بر سر راه تجارت با کشورهای همسایه و منطقه وجود دارد. باید توجه داشت که منطقه ما با مسائل مختلف سیاسی در سطح بین المللی، منطقهای و دوجانبه بین کشورها مواجه است. بنابراین مؤلفه روابط سیاسی تأثیر زیادی بر روی روابط اقتصادی و مبادلات تجاری بین کشورهای منطقه با یکدیگر داشته است.
نوساناتی که در روابط سیاسی کشورهای منطقه از جمله ایران و بعضی از این کشورها اتفاق میافتد، خواه ناخواه بر روند مبادلات اقتصادی و تجاری تأثیر میگذارد. به عنوان نمونه روابط ایران و عربستان در حوزه اقتصادی متأثر از روابط سیاسی دو کشور در سالهای گذشته دچار رکود شده است.
همچنین در برخی مواقع که روابط سیاسی با بعضی از کشورهای دیگر منطقه همچون امارات، بحرین یا کویت دچار تنشهایی شده است و این مساله متأسفانه بر روابط اقتصادی و تجاری دوجانبه تأثیر گذاشته و فعالان اقتصادی و تجاری دو طرف نتوانسته اند از فرصتهای اقتصادی و تجاری که به صورت دوجانبه بین ایران و این کشورها وجود دارد، در جهت رشد این مناسبات استفاده لازم را به عمل آورند.
از سویی دیگر ناامنیها و تنشهای داخلی سیاسی که در برخی از کشورهای همسایه یا منطقه مانند سوریه و یمن یا لبنان و افغانستان رخ میدهد، نمونههای دیگری از تأثیرگذاری مسائل سیاسی، هر چند داخلی بر روابط تجاری بین کشورهای منطقه محسوب میشود.
همچنین از دیگر مسائل و مشکلات فراروی افزایش مبادلات اقتصادی و تجاری بین ایران و کشورهای منطقه ضعف لجستیکی و سطح پایین خدمات بازرگانی در میان بسیاری از کشورهای منطقه و از جمله همسایگان ایران است. این مشکل، علی رغم فاصله جغرافیایی کوتاه با کشورهای همسایه، مانع بهره برداری حداکثری از ظرفیتهای موجود برای توسعه روابط تجاری شده است.
این زیرساختها شامل روابط بانکی، روابط حمل و نقلی به صورت ریلی، جادهای و حتی هوایی، امکانات بندری، امکانات گمرکی و همچنین شرایط مربوط به تسهیل و سهولت تردد تجار و یا صدور ویزای تجاری و دیگر امکاناتی که شرکتها و فعالین تجاری و اقتصادی در ایران و منطقه برای توسعه روابط با همدیگر نیاز دارند، به شکل مناسبی فراهم نیست.
کارنامه غیرقابل قبول در فتح بازار همسایهها
هرچند با کشورهای همسایه و هم مرز در خشکی دارای پایانههای تجاری مرزی و بازارچههای مرزی هستیم، اما این نقاط هم به دلیل عدم برخورداری از امکانات مناسب، پاسخگوی نیازهای تجار و فراهم کننده زمینه افزایش مبادلات تجاری بین ایران و این کشورهای همسایه را میسر نکرده است.
این در شرایطی است که اکثر کشورهای همسایه و منطقه علاقه به برقراری ارتباطات اقتصادی با ایران دارند. البته برای عملی شدن این علاقه شرایطی مورد نظر بخشهای خصوصی و فعالان اقتصادی و تجاری دو طرف است که باید تأمین شود.
در همین ارتباط به دلیل اینکه هزینه حمل و نقل نقش مهمی در قیمت تمام شده کالا برای مصرف کننده دارد و با توجه به نزدیکی جغرافیایی بین کشورهای همسایه، کالا میتواند با قیمت پایینتر و مناسبتری و در زمان کوتاهتری به بازارهای یکدیگر وارود و در دسترس
مصرف کنندگان قرار گیرد.
البته مشکلاتی مانند ضعف در بازاریابی و یا مشکلات مربوط به رفع تعهدات ارزی و یا محدویتهای ناشی از تحریم یا شیوع بیماری کووید ۱۹ و یا عدم نگرش بلندمدت و استفاده به صادرات هم در سطح بنگاههای تولیدی و صادراتی و همچنین تشکلهای مربوطه وجود دارد که باعث تشدید تأثیر عوامل و موانع در سطوح کلان کشوری و بین المللی در زمینه توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه شده است.
میانبرهای تجاری برای بهبود روابط اقتصادی
فرزاد پیلتن، مدیرکل دفتر عربی سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه تجارت با همسایگان اهمیت بسیاری دارد، اظهار داشت: توسعه مبادلات با کشورهای هم مرز، ارتباطات را نزدیکتر و وابستگی متقابل اقتصادی و تجاری را افزایش میدهد.
وی با بیان اینکه تجارت با کشورهای همسایه آسان، ساده و با قیمت ارزان انجام می شود، خاطرنشان کرد: کاهش هزینه های حمل و نقل به دلیل فاصله اندک جغرافیایی بر قیمت نهایی کالا تاثیر می گذارد و می تواند در رقابت با کشورهای دیگر مورد استقبال بیشتری برای مصرف کنندگان قرار بگیرد.
کارشناسان مهمترین راهکار بهبود روابط اقتصادی با همسایگاه را، اتخاذ رویکرد اقتصادی و تجاری در توسعه روابط با کشورهای همسایه عنوان می کنند. همچنین به گفته آنها ایجاد زیرساختهای لازم و فراهم کردن زمینههای مساعد برای برقراری ارتباطات بیشتر بین فعالین اقتصادی و تجاری ایران و کشورهای منطقه و همسایه دومین راهکار مهم در این زمینه است.
در سطح عملیاتی و کاربردی هم میتوان به افزایش رویدادهای تجاری مشترک مانند برگزاری همایشهای تجاری مشترک، تبادل هیأتهای تجاری و…. تسهیل حضور شرکتهای ایرانی و خارجی در کشورهای منطقه برای حضور هر چه فعالتر در این رویدادها و همچنین افزایش ملاقاتها و دیدارها بین مقامات اقتصادی و تجاری ایران و کشورهای منطقه و همسایه اشاره کرد.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.