چگونه دانش بنیان ها اقتصاد را متحول میکنند؟
الزامات عبور از اقتصاد سنتی
نام گذاری سال ۱۴۰۱ از سوی مقام معظم رهبری به نام “تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین” به فرصتی تبدیل شده تا فعالان اقتصادی و متولیان به تشریح ظرفیتهای فراوان اقتصاد دانشبنیان و همچنین چالشهای موجود برای عبور از اقتصاد سنتی به اقتصاد مدرن بپردازند. به باور تمامی کارشناسان در آسیب شناسی اقتصاد ایران در […]
سید محسن دهنوی، عضو هیئت رییسه مجلس شورای اسلامی و رییس فراکسیون اقتصاد دانشبنیان گفت: به طور کلی ادبیات و گفتمان اقتصاد دانش بنیان و تولید ثروت از دانش و ارزش داشتن این مفهوم از اوایل دهه ۸۰ توسط شخص مقام معظم رهبری پایه گذاری شد. آن اوایل مخالفتهای جدی هم برای این موضوع وجود داشت، یعنی یک نگاهی در دانشگاهها وجود داشت که میگفتند: «علم برای علم است» و رهبری با این دیدگاه مخالفت کرد و جهت گیری علم را ایجاد ثروت و ارزش برای مردم عنوان کردند.
وی افزود: آنطور که من خاطرم هست تا ۱۰، دوازده سال پیش ۵۰ الی ۶۰ شرکت دانش بنیان در کشور وجود داشت ولی امروز این تعداد به نزدیک ۷۰۰۰ رسیده که آن را من حاصل پیگیریهای رهبری می دانم. در حال حاضر نزدیک به یک درصد از تولید ناخالص داخلی(GDP) کشور متعلق به شرکتهای دانش بنیان است و این رشد در دهه اخیر اتفاق بسیار بزرگی است و به نظر من بزرگترین دستاورد انقلاب اسلامی در دو دهه گذشته است. دهنوی با بیان اینکه اکنون این درخت نورسیده به وقت ثمردهی رسیده است، افزود: این سهم از اقتصاد کشور هنوز خیلی کم است و هدف گذاری امسال رهبری افزایش سهم اقتصاد دانش بنیان از اقتصاد کشور است و با توجه به اینکه پایههایش گذاشته شده است من معتقدم امکان آن وجود دارد.محمد صبوری دیلمی، کارشناس اقتصادی نیز در این باره گفت: افزایش تولید در درجه اول با افزایش به کارگیری عوامل تولید و در مراحل بعدی با افزایش بهرهوری عوامل تولید به مسیر رشد با ثبات و بلند مدت اقتصادی منجر خواهد شد که این فرآیند با ثمراتی مانند افزایش درآمد عوامل تولید (نیروی کار) همراه است.
نقش دانش بنیان ها در توسعه مسکن، کشاورزی و صنایع
بر این مبنا، اگر نگاه ویژهای به سهم مسکن در اقتصاد بیاندازیم خواهیم دید هرگاه صنعت ساختمان رونق داشته است چرخ اقتصاد نیز به حرکت درآمده است بنابراین با توجه به شعار سال جاری یکی از حوزههایی که تولید دانش بنیان را میطلبد و باید تلاش زیادی برای جبران عقب ماندگیهای آن شود، تولید دانش بنیان و صنعتی سازی در بخش مسکن است.کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند که هر چه بیشتر به سمت دانش بنیان تر شدن پیش برویم، اقتصاد را از وضعیت فعلی بیشتر خارج خواهیم کرد در این باره احمدرضا سرحدی زاده، کارشناس اقتصاد مسکن با بیان اینکه اگر تمام منابع خود را در بخش ساخت و ساز سنتی مسکن بگذاریم، امکان پیشرفت تکنولوژیک را نخواهیم داشت، یادآور شد: امروزه مصالح مدرن از محصولات پتروشیمی تولید میشوند که این تکنولوژی در کشور ما در بخش پتروشیمی وجود دارد ولی صدها سال است که روش ساخت و ساز ما سنتی است.
کشاورزی حوزه دیگری است که باید بیش از سایر حوزهها به سمت دانش بنیانی شدن حرکت کند زیرا بخش عمدهای از کشاورزی ما به صورت سنتی انجام میشود و از آن طرف، حداقل ۸۵ درصد آب مصرفی کشور در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد. در چند سال گذشته در حوزه مدیریت منابع آب عملکرد ضعیفی داشتیم این در حالی است که مصرف آب در کشاورزی ما بسیار زیاد است؛ همین مساله ضرورت ورود شرکتهای دانش بنیان در حوزه آب و مدیریت مصرف منابع آب را نشان میدهد.
در پایان سال ۲۰۲۰ میلادی بیش از ۲۵ درصد نیاز الکتریسیته جهانی به وسیله منابع تجدیدپذیر مانند خورشید، باد، برقآبی، بایومس و ژئوترمال تأمین شده است. این در حالی است که به طور کلی کمتر از ۱۰۰۰ مگاوات انرژی تجدیدپذیر در کشورمان تولید میشود. ایران سالیانه به طور متوسط دارای بیش از ۳۰۰ روز آفتابی با متوسط تابش بیش از ۵ کیلووات ساعت بر متر مربع است. بنابراین با توجه به تاکید مسئولین کشور بر لزوم توسعه استفاده از این نوع از انرژیها میتوان به آینده خوشبین بود تا با فراهم سازی زیرساختها به وسیله دولت بتوان از پتانسیل دانشگاهیان و شرکتهای فعال در این حوزه به نحو احسن استفاده کرد. در صنعت نفت اگرچه قدمتی دیرینه در اقتصاد کشور دارد اما همیشه به شرکتهای خارجی وابسته بودیم و فناوری نقشی در توسعه این بخش نداشت؛ بر همین مبنا در پانزده سال اخیر تحریمها زنگ خطری بود تا ما را بیدار کند که متوجه ارزش فناوری شویم و بفهمیم که فناوری هم قابل تحریم است.
۳ اقدام لازم برای ایجاد شرکتهای دانش بنیان
یحیی آل اسحاق، کارشناس اقتصادی و وزیر اسبق بازرگانی در خصوص راهکارهای لازم برای ایجاد شرکت های دانش بنیان گفت: برای اینکه شرکتهای دانش بنیان تشکیل شود سه کار باید انجام شود. اول اقداماتی است که جوانان و تحصیلکردگان باید انجام دهند.
وی افزود: دومین کاری که برای ایجاد شرکت های دانش بنیان باید انجام داد این است که دولت و حاکمیت باید زمینه و بستر را فراهم کنند. یکی از ابزارهای لازم در این مسیر کمک های مادی و کیفی لازم است. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اقدام سوم برای ایجاد شرکتهای دانشبنیان خود تولیدکنندگان هستند. تولیدکنندگان باید بدانند که بقا، رشد، توسعه و حال و آیندهاشان بستگی به عقبه دانشی آنها و نوآوریهایشان دارد. باید پیشران باشند و درصدی از بودجهشان را برای تحقیقات و مطالعات صرف کنند و این کار در تمام دنیا انجام میشود و صاحبان سهام و مجامع نیز قبول دارند که درصدی از سهام جامع شرکتها باید صرف امور تحقیق، توسعه و مطالعه شود.
حقیقت این است که بقا و دوام یک ملت بستگی به مقدار ارزش افزودهای دارد که آن ملت در حوزههای مختلف ایجاد میکند. بنابراین باید متناسب با اقتضائات زمان، مکان و نیازهای مختلف و در حوزههای مختلف ارزش افزوده تولید کرد.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.