با وجود تلاش ها برای کاهش هزینه های چای وارداتی؛
چای هم نوشیدنی لوکس می شود؟
چای نوشیدنی قدیمی است که سالیان طولانی در میان ایرانیان رواج داشته و دارد، این در حالی بوده که روند افزایش بهای آن در بازه زمانی چندسال اخیر و به ویژه از ابتدای سال جاری این پرسش را مطرح می کند که آیا این چای به ویژه نوع مرغوب و خوش عطر آن قرار است […]
چای نوشیدنی قدیمی است که سالیان طولانی در میان ایرانیان رواج داشته و دارد، این در حالی بوده که روند افزایش بهای آن در بازه زمانی چندسال اخیر و به ویژه از ابتدای سال جاری این پرسش را مطرح می کند که آیا این چای به ویژه نوع مرغوب و خوش عطر آن قرار است به کالایی لوکس و ویژه خانواده هایی با توان مالی بالا تبدیل شود؟ سئوالی که شرایط قیمتی این محصول در بازار آن را به ذهن متبادر کرده است.
حدود سه سال پیش به عبارتی اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ بود که چای از ردیف فهرست کالاهایی که ارز دولتی شامل حالشان می شد، خط خورد و براین اساس واردات محصول مذکور پس از آن با ارز آزاد اجرایی شد، آنچه که روند افزایشی در بها را برای این نوشیدنی مورد علاقه ایرانیان رقم زد.
در آن زمان اگر چه انتظار می رفت تا گرانی چای به همین جا ختم شود، ولی این امر محقق نشد و قیمت آن باز هم یک سال بعد یعنی در سال ۱۳۹۹ دوباره صعودی شد.
افزایش ۳ برابری قیمت ها در ۵ ماه
این روند البته برای چای تولید داخل نیز به نوع دیگری رخ داد تا به آنجا که اکنون احمدرضا بخشی، نماینده سازمان جهانی چای در ایران از این موضوع خبر داده که قیمت چای در پنج ماه گذشته سه برابر شده است.این در حالی بوده که اکنون چای سیلان خالص قوری طلایی در بسته بندی های ۱۰ کیلوگرمی به قیمت چهار میلیون تومان قابل خریداری است که با یک حساب و کتاب سرانگشتی می توان گفت که قیمت هر کیلوگرم از این چایی ۴۰۰ هزار تومان برآورد می شود. علاوه براین اگر قصد تهیه بسته ۱۰ کیلوگرمی چای سیاه شکسته دو قوچ را داشته باشید، باید دو میلیون و ۵۵۰ هزار تومان برای آن بپردازید.درصورتی که تصمیم شما چنین باشد که در وزن های کمتر به طور مثال بسته بندی های ۴۵۰ گرمی چای را خریداری کنید، باید برای تهیه برند ارل گری تشریفات یکصد و ۴۹ هزار و ۹۰۰ تومان بپردازید. البته با این حدود قیمت می توانید چای معطر احمد مدل Extra Special با وزن ۵۰۰ گرم یا در همین وزن چای سیاه گلستان مدل ارل گری تهیه کنید.
نوشیدنی لاکچری می شود؟
ضمن اینکه چنین امکانی نیز وجود دارد که در وزن های کمتر و با برندهای دیگر بتوان چای با قیمت مناسب تری تهیه کرد، اما در مجموع باید گفت؛ دیگر این روزها نوشیدن یک چای خوب و خوش عطر با طعم بهتر چندان کم هزینه نیست بلکه گران قیمت نیز خواهد بود. آنچه که موجب شده تا بسیاری از افراد معتقد باشند، چای هم به راهی قدم گذاشته که به تدریج حداقل نوع مرغوب آن تبدیل به نوشیدنی لاکچری شود.این در حالی بوده که به گفته فعالان این حوزه همچنین نماینده سازمان جهانی چای در ایران فقط ۲۵ درصد از مصرف چایی ایرانی ها از تولیدات داخلی بوده و براین اساس ۷۵ درصد مابقی از کشورهایی مانند هند، سریلانکا، کنیا، ویتنام و آمریکای جنوبی وارد می شود. براین اساس هرگونه تغییر و نوسان در بهای ارز نیز می تواند موجب افزایش دوباره قیمت ها شود. این در حالی بوده که البته تلاش شده تا با کاهش عوارض و مالیات گمرکی قیمت چای وارداتی تا حدی کنترل شود.
احتمال افزایش تا ۶۰ درصدی بهای چای
اما در آن سوی ماجرا همانطور که اشاره شد، بخشی از مصرف این نوشیدنی سنتی ایرانیان از تولید داخل تامین می شود. تولیدانی که به نظر می رسد بهای آنها نیز شیب صعودی را تجربه می کند. به عنوان نمونه چندی قبل صادق حسنی، مدیر اجرایی سندیکای کارخانه های چای شمال از احتمال افزایش ۱۰ تا ۶۰ درصدی بهای چای خشک در سال جاری سخن گفت، با این توضیح که برآوردها حکایت از این دارد؛ امسال قیمت هر کیلو چای تولید داخل به ۱۶۵ تا ۲۴۰هزار تومان خواهد رسید.
به این ترتیب روند قیمتی برای چای داخلی نیز صعودی خواهد بود، هر چند که به نظر می رسد بسیاری از برندهای چای داخلی نیز اکنون نیز بهایی بیش از این عدد و رقم یا در محدوده قیمت عنوان شده دارند. به طور مثال چای شکسته ممتاز بهاره ۱۴۰۱ لاهیجان دامون در بسته های یک کیلویی ۱۲۰ هزار تومان فروخته می شود. همچنین اگر مشتری چای شکسته ممتاز لاهیجان ویژه بهاره امسال باشید باید ۱۷۸ هزار تومان برای هر کیلوگرم از آن بپردازید.
روند صعودی هزینه ها و بهای تمام شده برای چایکاران داخلی
ولی اینکه چرا حسنی از افزایش بهای چای داخلی سخن گفته است؛ آن هم در شرایطی که این محصول تولید چایکاران ایرانی بوده و به تبع این امر ارتباطی با نوسانات نرخ دلار نخواهد داشت؟ در این باره باید اظهار کرد؛ روند صعودی هزینه ها و اثرگذاری آن بر مبلغ تمام شده تولید محصول مذکور از سوی چایکاران، مهمترین موضوعی بوده که به نظر می رسد باعث بیان چنین اظهار نظری شده است.
علاوه براین باید بیان کرد که افزایش ۸۰ درصدی هزینه دستمزد کارگران فصلی، گرانی ۱۵۰ درصدی گاز مصرفی در کنار دیگر موارد از دلایلی بوده که موجب شده تا نمودار بهای این نوشیدنی رایج میان ایرانی ها روند صعودی در پیش گیرد.
چای فهرست اقلام کالاهای اساسی
با این وجود اما به رغم آنچه که در زمینه افزایش بهای چای اشاره شد، باید گفت؛ برخی دیگر از صاحبنظران در این زمینه عقیده دیگری دارند، زیرا که آنها براین باور هستند؛ هرچند نمودارهای قیمت جهانی چای حکایت از روند صعودی بهای آن در دنیا دارد، ولی با تصمیمی که دولت برای کاهش عوارض گرفت، همچین مالیات و سود بازرگانی، شاهد کاهش قیمت چای در بازار داخلی هستیم.
آنچه که با سخنان بخشی تا حدی همخوانی ندارد، ضمن اینکه نماینده سازمان جهانی چای در ایران با اشاره به کشور ما به سمت خشکسالی پیش میرود تاکید داشته است که براین اساس باید فکری به حال تولید چای کرد.
افزایش بهای چای تولید داخل به دلایل متعدد در شرایطی عنوان شده است که باید به یاد داشت؛ در سه ماهه نخست سال جاری بهای چای های خارجی در مقایسه با سال قبل افزایش ۲۰ درصدی را تجربه کرده است، ولی در نخستین ماه تابستان با توجه به تمهیداتی که اتخاذ شد، علاوه براین مکاتباتی که توسط کمیسیون تخصصی چای کشور با وزارت جهاد کشاورزی صورت گرفت؛ این محصول در میان فهرست اقلام کالاهای اساسی جای گرفت.
کاهش تعرفه گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده
براین اساس تعرفه گمرکی آن با کاهش چهار درصدی از پنج به یک درصد کاهش یافت. این در حالی بود که میزان مالیات بر ارزش افزوده نیز روند نزولی را در پیش گرفت، این رقم برای چای در گمرک از ۹ درصد به یک درصد رسید.
تصمیماتی که موجب بروز رکود در بازار چای وارداتی شد، ضمن اینکه به رغم روند صعودی بهای چای در جهان اما قیمت این نوشیدنی البته به نظر می رسد از نوع چای وارداتی در کشورمان کاهش یافت. آنچه که باز هم دلنگرانی بابت از دست رفتن بازار چای داخلی را رقم زد.
براین اساس باید عنوان کرد؛ مقولات مربوط به چای به دو دسته تقسیم می شود، بخشی به آن مربوط به مقوله تولید چای در داخل کشور می شود و بخش دیگر نیز چای وارداتی را در بر می گیرد.
رشد بین دو تا سه برابری بهای این محصول در بازه زمانی ابتدایی سال جاری آنچه که پیش تر نیز به آن اشاره شده، موضوعی بوده که قابل توجه است البته بخشی از آن مربوط به بالا بردن بهای چای از سوی تولید کنندگان خارجی می شود. با این وجود از نظر بخشی ناهماهنگی هایی هم بین دستگاه های نظارتی در مواجه با فروش این محصول وجود دارد که به این شرایط دامن می زند.
اینکه در صنعت چای مانند سایر محصولات آنالیز درباره مواد حاوی آن مدنظر نیست تا مشتریان بتوانند از روی بسته های به چنین مواردی پی ببرند و در مورد کیفیت چایی که قصد خریداری اش را دارند تصمیم بگیرند. براین اساس قالب بسته بندی ها به عنوان چای اعلاء به خریداران عرضه می شود در حالی که باید باید قیمت براساس کیفیت دسته بندی شود و مصرف کننده بداند برای چه کیفیتی بهای درج شده را پرداخت می کند.
البته این تمامی ماجرا نیست و به نظر می رسد با افزایش بهای چای تولید داخل و کاهش قیمت چای خارجی آن هم محصولاتی که ممکن است کیفیت چندانی نداشته باشند و در درجه بندی سه تا پنج از نظر کیفی جای گیرند، بسیاری از خانواده ها به سراغ تهیه چای های ارزان تر با کیفیت پایین تر بروند، که این خود ناخواسته در بازار بستری را برای فروش بارهای بی کیفیت و تغییر ذائقه ها رقم خواهد زد. آنچه که به متولیان امر گوشزد می کند باید در این زمینه جدا از تمهیداتی که در زمینه ساماندهی بازار مدنظر دارند به مقوله کیفیت و آنالیز محصولاتی که به مشتریان عرضه می شود نیز توجه بیشتری کنند.
خبرنگار:الهام صادقی
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.