با توجه به خشکسالیها ناگریز به توسعه صنایع کوچک هستیم
جامعه جهانی سالهاست که برای تقویت اشتغالزایی، مسیر توسعه کسبوکارهای کوچک و متوسط را دنبال می کنند. Sme ها با سرمایه اندک و حداکثر بهرهوری، بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده و با ایجاد موقعیتهای شغلی جدید، فرصتهای درآمدی برابر را برای جوانان در مناطق مختلف کشور ایجاد میکنند. در کشور ما نیز […]
جامعه جهانی سالهاست که برای تقویت اشتغالزایی، مسیر توسعه کسبوکارهای کوچک و متوسط را دنبال می کنند. Sme ها با سرمایه اندک و حداکثر بهرهوری، بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده و با ایجاد موقعیتهای شغلی جدید، فرصتهای درآمدی برابر را برای جوانان در مناطق مختلف کشور ایجاد میکنند. در کشور ما نیز طی سالهای گذشته رویکرد مناسبی در این زمینه اتخاذ شده هر چند که به دلیل برخی مشکلات ساختاری در اقتصاد، فاصله زیادی برای نقش آفرینی این صنایع در رشد اقتصادی و اشتغال داریم، اما روند حرکت، روندی رو به پیشرفت است. بر اساس آخرین آمار اعلام شده بیش از ۸۴۷ شهرک و ناحیه صنعتی به بهره برداری رسیده که در مقایسه با سالهای قبل روند رو به رشدی داشته است. همزمان با ۲۱ مرداد و نامگذاری روز ملی حمایت از صنایع کوچک در تقویم، اقتصاد ملی با فتحعلی محمدزاده، معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران گفتوگو کرده است که در ادامه ماحصل این گفتوگو را میخوانید.
*صنایع کوچک به دلیل کمک به افزایش اشتغال و توسعه اقتصادی نقش بسیار پررنگ و بسزایی در اقتصاد کشورها دارد. در یکسال گذشته چه اقداماتی در راستای توسعه این صنایع در کشور صورت گرفته است؟
سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران به عنوان سازمان توسعهای در بخش صنعت کشور در دو بعد زیرساختی و نرم افزاری به حمایت از این صنایع می پردازد. در ادبیات وزارت صمت، بنگاههایی که زیر ۵۰ نفر نیرو دارند مشمول صنایع کوچک هستند. در شهرکها و نواحی صنعتی حدود ۹۴ درصد بنگاههایی هستند که زیر ۵۰ نفر نیرو دارند که اگر این واحدها بخواهند خودشان زیرساختها را تامین کنند کاری مشکل است. بنابراین ایجاد شبکه برق، تصفیه خانه فاضلاب، تامین آب و آتش نشانی و … می تواند فعالیت آنها را تسهیل کند. حمایتها قیمت تمام شده را برای آنها کاهش می دهد.
تا پایان سال ۱۴۰۰ هزار و ۳۷ واحد صنعتی در کشور مصوب شده است ولی تعداد شهرکهای بهرهبرداری ۸۴۴ ناحیه و شهرک صنعتی است؛ به نحوی که ۵۰۹ شهرک و ۳۳۵ ناحیه تا کنون به بهره برداری رسیده است. شهرکهای صنعتی از دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه صنعتی است و این تعداد شهرک و ناحیهای که ایجاد شده همه مربوط به بعد از انقلاب است. در ۸۴۴ شهرک صنعتی ۹۹ هزار و ۱۶۸ قرارداد داریم. اشتغال مستقیم ایجاد شده در شهرک های صنعتی نیز بالغ بر یک میلیون نفر است.
در زمینه زیرساخت ها ۱۷ هزار لیتر آب و ۱۱ هزار مگاوات برق در این شهرکها تامین شده است. ۲۶۵ تصفیه خانه در ۲۰۶ شهرک صنعتی بالغ بر ۱۸۰ متر مکعب در روز فاضلاب در شهرک صنعتی تصفیه می شود که به لحاظ شاخص زیست محیطی قابل اهمیت است. در حال حاضر ۷۵ درصد واحد داخل شهرک صنعتی تحت پوشش تصفیه خانه است.
اما در خصوص اقدامات انجام شده در یکسال گذشته می توان مهمترین آن را اصلاح اساس نامه سازمان توسط هیات وزیران در بهمن سال گذشته عنوان کرد که بر این اساس در ۳۱ استان کشور شهرک تولیدی خواهیم داشت که برنامه ریزی برای آن صورت گرفته است. همچنین ایجاد شهرک های دانش بنیان نیز از دیگر اقدامات دولت است. این مساله در تمام سفرهای رئیسجمهور مورد توجه بوده است. از شهریور ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۱ بالغ بر ۵۰ پست برق در شهرک صنعتی مصوب شد. همچنین هدفگذاری شد تا ۳۰ شهرک عمومی هم داشته باشیم. با ساتنا نیز تفاهم نامه ای برای تامین ۵۰۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی به امضا رسیده است که ۱۰۰۰ مگاوات از طریق خرید تضمینی، ۱۰۰۰ مگاوات از طریق خودتامین و ۳۰۰۰ مگاوات نیز در قالب ایجاد شهرک انرژی خورشیدی است. ۵ شهرک انرژی خورشیدی نیز در کشور هدفگذاری شده است. بنابراین علی رغم همه مشکلات اقتصادی و مشکل تامین منابع، تلاش شده تا خدمات موثری به فعالان صنایع کوچک و متوسط ارائه شود.
در سال ۱۴۰۰، ۱۴۳۱ کارگاه احداث شد. برنامه داریم در سال ۱۴۰۱ هم ۱۷۶۶ واحد کارگاهی در سطح شهرک صنعتی ایجاد کنیم. در زمینه شرکتهای دانش بنیان نیز حمایت های موثری (استقرار بدون مزایده، تسهیلات بانکی و مشوق در اختصاص زمین) از واحدهای مستقر در شهرک های صنعتی صورت گرفت. بر این اساس شرکتهای شناسایی شده مستعد دانش بنیان تا پایان ۱۴۰۰، ۱۶۳۳ واحد بوده که ۳۲۹ واحد از آن در سال گذشته انجام شد. همچنین برنامه ریزی شده تا تعداد شهرکهای فناوری به ۵۰ برسد.
در زمینه نرم افزاری نیز خدمات متعددی به صنایع مستقر در شهرک های صنعتی ارائه می شود. ۴۲ مرکز خدمات فناوری کسب و کار در کل کشور داریم.۵۷۹ شرکت مهندسین مشاور مستقر هستند تا به صنایع شهرک های صنعتی خدماتی از جمله بازاریابی، صادرات، مالیات و … ارائه دهند.
*به آمارهای اشتغال در شهرک های صنعتی اشاره کردید. اگرچه اقدامات زیادی در زمینه توسعه صنایع کوچک صورت گرفته اما هنوز فاصله زیاد به لحاظ اشتغالزایی و رشد اقتصادی از ناحیه صنایع کوچک در کشور داریم. دلیل این مساله در چیست؟
صنایع کوچک و متوسط به همان اندازه که با سرعت زیاد رشد می کنند به همان اندازه نیز ریزش می کنند. در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از جمله کره جنوبی، آلمان و ژاپن توجه زیادی به این صنایع می شود. نکته قابل توجه این است که لازمه توسعه صنعتی در کشور، توسعه صنایع کوچک و متوسط است و با توجه به خشکسالیها ما ناگریز به توسعه صنعتی هستیم. توسعه صنعتی نیز از طریق توجه به صنایع کوچک امکان پذیر است. این مساله موجب ایجاد اشتغال مولد، منابع پایدار برای کشور و ماندگاری جمعیت می شود.
* کشور مالزی به عنوان یکی از کشورهای موفق در حمایت از صنایع کوچک، اقدامات موثری در این زمینه از جمله ایجاد بانک تخصصی برای صنایع کوچک داشته است. آیا با قوانین فعلی کشور امکان توسعه صنایع کوچک طبق اهداف برنامه ریزی شده وجود دارد؟
یکی از راهکارهای افزایش نقش آفرینی صنایع کوچک و متوسط در اقتصاد، تصویب و اجرای قوانین مخصوص به خود آنهاست. دولت و حاکمیت در صنایع بزرگ تا جای امکان سرمایه گذاری کرده اند. اگر قرار است بانک عامل با همان قوانین که برای صنایع مادر است برخورد کند، صنایع کوچک با مشکلات زیادی رو به رو می شوند. خوشبختانه رویکرد دولت سیزدهم در زمینه حمایت از صنایع کوچک امیدوارکننده است. باید توجه داشت در سال های تحریم اگر صنایع کوچک و متوسط نبودند با چالش های زیادی در زمینه تامین معیشت و نیازهای ضروری مردم روبه رو می شدیم.
* یکی از چالش های مهم طرح های اشتغال آفرینی در کشور کم توجهی به آمایش سرزمینی و در نظر گرفتن اهلیت سرمایه گذار بوده است. به گونه ای که شخصی که دارای اهلیت سرمایه گذاری نبود از بیکار تبدیل به بیکار بدهکار می شد. در دولت سیزدهم چقدر این مساله مورد توجه قرار گرفته شده است؟
خوشبختانه طی دو سه سال اخیر کمتر شاهد چنین مساله ای هستیم و توجه به اهلیت سرمایه گذار از مواردی است که تیم کارشناسی آن را مورد بررسی قرار می دهد. در حال حاضر ۱۰۶۰ واحد صادراتی در شهرک های صنعتی فعال هستند که نشان دهنده موفقیت این صنایع است. همچنین علی رغم تحریم ها ۲۶۸ سرمایه گذار خارجی در سطح شهرک های صنعتی هستند. در سال ۱۴۰۰، ۳۳ سرمایه گذار خارجی مستقر شدند و ۴۰ هزار دلار سرمایه گذاری شده است. همچنین ۸۳ کنسرسیوم صادراتی داریم. در سال ۱۴۰۰، ۲.۸ میلیارد دلار صادرات از سوی صنایع مستقر در شهرک های صنعتی بوده است.
خبرنگار :محمد بروغنی
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.