«اقتصاد ملی» از سهم زیر یک درصدی دانش بنیان ها در بخش کشاورزی گزارش می دهد
کشاورزی مخرب
اداره شدن کشاورزی ایران به شکل سنتی بخش قابل توجهی از منابع آبی کشور را به یغما برده؛ تداوم این شرایط آنجایی نگران کننده تر می شود که بدانیم مشکل کمبود آب از هر زمان دیگر جدی تر است تا جایی که جلسه طرح اضطراری آب به ریاست معاون اول رئیس جمهور و با حضور […]
اداره شدن کشاورزی ایران به شکل سنتی بخش قابل توجهی از منابع آبی کشور را به یغما برده؛ تداوم این شرایط آنجایی نگران کننده تر می شود که بدانیم مشکل کمبود آب از هر زمان دیگر جدی تر است تا جایی که جلسه طرح اضطراری آب به ریاست معاون اول رئیس جمهور و با حضور وزیر نیرو و رئیس سازمان برنامه و بودجه برگزار شد. واقعیت آن است که وضعیت بارندگیها در سراسر کشوردر شرایط نامطلوبی قرار گرفته و پاییز امسال بر اساس گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی، یکی از گرمترین فصل ها در ۳۳ سال گذشته بوده است. با توجه به اینکه امنیت غذایی ارتباط مستقیم با آب شیرین دارد بر این اساس استفاده از ظرفیت دانش بنیان ها برای عبور از کشاورزی سنتی به مدرن دیگر نه فقط یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.
امنیت غذایی را بیتردید می توان شالوده امنیت ملی به شمار آورد و تضمین امنیت ملی نیز یکی از اصلیترین اهداف حاکمیتهای سیاسی محسوب میشود. از این رو تلاش کشورهای جهان عمدتا بر این مبنا بوده و است که سهم قابلقبولی از غذای موردنیاز جوامع خود را با اتکا بر تولیدات داخلی تامین کنند و بهاینترتیب امنیت غذایی آنها را تضمین کنند.با توجه به اقلیم خشک و نیمهخشک، محدودیت منابع آب و خاک و عقب ماندگی در سرمایهگذاری کشاورزی در زمینه تولید کالاهای اساسی با چالشهایی رو به رو هستم که عبور از آن، بدون شک از مسیر دانش بنیان شدن کشاورزی می گذرد. این موضوع روز گذشته مورد تاکید وزیر جهاد کشاورزی قرار گرفت. محمدعلی نیکبخت در نشست با رییس، معاونین و رؤسای موسسات تحقیقاتی با بان اینکه وزارت جهادکشاورزی متولی سفره و معیشت مردم است و باید غذای سالم و کافی را در اختیار جامعه قرار دهد به ۱۲ قلم محصول اساسی کشاورزی در کشور اشاره و اظهارداشت: ما باید این محصولات را با توجه مشکلات موجود از جمله کم آبی تولید کنیم.وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به پیشرفت کشاورزی به رغم محدودیت های موجود، تصریح کرد: ما راهی به جز کشاورزی دانشبنیان برای افزایش بهرهوری نداریم و در راه رسیدن به آن ناگزیر از عملیاتی ساختن و کاربردی کردن تحقیق و پژوهش و کشاندن دانش به عرصه مزارع هستیم.
فرصت دانش بنیان ها برای بهره وری کشاورزی
توسعه علم، فناوری و نوآوری بهعنوان پیشرانهای اصلی بهرهوری و رشد اقتصادی در بخش کشاورزی محسوب میشود. بر این اساس استفاده ازظرفیت دانش بنیان ها و همچنین استفاده از فناوری در کشاورزی میتواند بهبود قابل توجهی در بهرهوری و عملکرد سیستمهای کشاورزی داشته باشد. یکی از مثالهای این استفاده، استفاده از سامانههای هوشمند کشاورزی است که شامل استفاده از حسگرها، شبکههای اینترنت اشیاء، دادههای ماشینی و هوش مصنوعی است.با استفاده از حسگرها، میتوان اطلاعات مربوط به خاک، هوا، آب، نور و تغذیه گیاهان را جمعآوری کرده و آنها را به صورت زمانی و دقیق به کشاورزان ارائه داد. این اطلاعات به کشاورزان کمک میکند تا بهترین تصمیمات را در مورد آبیاری، استفاده از کود و سموم، کاشت و برداشت محصولات و مدیریت بیماریها بگیرند.همچنین، استفاده از شبکههای اینترنت اشیاء در کشاورزی به کشاورزان این امکان را میدهد تا تجهیزات و دستگاههای خود را با هم متصل کنند و از راه دور آنها را کنترل کنند. مثلاً، میتوان با استفاده از یک سیستم هوشمند آبیاری، زمان و مقدار آبیاری را به صورت خودکار تنظیم کرد.استفاده از دادههای ماشینی و هوش مصنوعی نیز به کشاورزان کمک میکند تا الگوریتمهای پیش بینی و تصمیمگیری هوشمند را برای مدیریت بهتر محصولات و تولیدات خود استفاده کنند. به عنوان مثال، میتوان با استفاده از دادههای هواشناسی، پیشبینیهای دقیقتری در مورد شرایط آب و هوایی و بیماریهای گیاهی داشت.
انتظار چند ساله برای تصویب سند ملی امنیت غذایی
در کشورمان در سال های اخیر اقدامات قابل توجهی را از سوی شرکت های دانش بنیان در زمینه کشاورزی شاهد بوده ایم تا جایی که هم اکنون ایران دومین کشور نوآور در منطقه آسیای مرکزی و جنوبی است. همچنن اخیرا نیز انتقال فناوری ساخت پهپادهای کشاورزی به ازبکستان توسط دانشبنیانهای ایرانی صورت گرفت. با این حال وضعیت شرکت های دانش بنیان در حوزه کشاورزی همچنان با اهداف تعیین شده فاصله قابل توجهی دارد و این مهم درگرو حمایت، تامین منابع و از همه مهمتر اتفاق نظر دستگاه های متولی بر این موضوع است. در شرایطی که سالها اقدامات نظری و بحث و تبادل نظرهای مختلف در ارتباط با موضوع سند ملی امنیت غذایی مطرح می شد اماسند ملی دانشبنیان امنیت غذایی تازه در پاییز امسال به تصویب شورای عالی سلامت و امنیت غذایی شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.
کشاورزی دانش بنیان تنها راه حل امنیت غذایی کشور
بهره وری پایین کشاورزی در ایران هشداری برای ضرورت حضور شرکت های دانش بنیان در این بخش است. در شرایطی که ایران پنجمین کشور جهان از نظر سطح زیر کشت آبی است اما سیامین تولیدکننده محصولات آبی به شمار میرود و این به معنای پایین بودن سازوکارهای بهرهوری آب در بخش کشاورزی است.در ایران به ازای هر یک متر مکعب آب، ۸۰۰ گرم ماده خشک کشاورزی تولید میشود. در حالی که در اروپا ۳ کیلوگرم است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که افزایش تولید کشاورزی بیشتر از طریق فشار بر منابع پایه و تخریب منابع است. از طرفی رشد شرکتهای دانشبنیان در کشور حدود ۴ درصد و در بخش کشاورزی کمتر از یک است که با روند فعلی امید چندانی به ضریب نفوذ دانش و فناوری در زنجیره ارزش بخش کشاورزی نیست.دولتها که به امنیت و رفاه جمعیت خود اهمیت میدهند، با فراهم آوردن غذای ارزانتر دسترسی به غذا در جامعه را افزایش میدهند. با توجه به رابطه بین تورم قیمت مواد غذایی و ناآرامی اجتماعی، سیاستمداران اغلب قیمتهای مواد غذایی را نه تنها برای امنیت غذایی، بلکه برای امنیت سیاسی نیز مهم میدانند. با توجه به اهمیت تامین امنیت غذایی و تولید محصولات اساسی از این رو ضروری است تا بهره وری در کشاورزی کشور از طریق مشارکت دانش بنیان ها با سرعت و به صورت مستمر پیگیری شود.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.