کمبود زمین و گرانی خدمات مشکل ایجاد کرد
گره در کار نهضت ملی مسکن
ساخت نهضت ملی مسکن که حدود یکسالی است از سوی دولت مطرح شده و می توان آن را مهمترین راهکار ارائه شده برای بازگشت توازن به حوزه عرضه و تقاضای مسکن تلقی کرد، آنچه که در شرایط کنونی و گرانی مسکن شاید بتواند راهگشا باشد، این روزها همچنان با گره هایی در راستای اجرایی شدن […]
ساخت نهضت ملی مسکن که حدود یکسالی است از سوی دولت مطرح شده و می توان آن را مهمترین راهکار ارائه شده برای بازگشت توازن به حوزه عرضه و تقاضای مسکن تلقی کرد، آنچه که در شرایط کنونی و گرانی مسکن شاید بتواند راهگشا باشد، این روزها همچنان با گره هایی در راستای اجرایی شدن مواجه است که باید متولیان امر برای رفع آن چاره اندیشی کنند.
اختلاف بهای پایانی با قیمت اعلامی برای احداث مسکن
در حالی که پیش از این قرار بود تا سالانه یک میلیون واحد مسکونی در قالب طرح نهضت ملی مسکن به متقاضیان عرضه شود، طرحی که اگرچه طبق آنچه که سال گذشته اعلام شده بود اکنون باید شاهد خانه دار شدن یک میلیون خانواده ایرانی می بودیم، اما به نظر می رسد چالش هایی که در همان ابتدا به عبارتی زمان اعلام این راهکار برای افزایش عرضه مسکن و مدیریت این بازار بیان شده بود، سرانجام موجب شد تا این موضوع با اما و اگرهای رو به رو شود، مواردی مانند مباحث مربوط به ارائه تسهیلات بانکی یا کمبود زمین که در کنار سایر موارد از جمله نرخ تورم بالا رفتن و به تبع آن بهای مصالح ساختمانی، همچنین آورده نقدی متقاضیان عملیانی شدنش را حداقل به تاخیر انداخت.مقولاتی که میثم صوفی نیارکی، بازرس کانون سراسری پیمانکاران عمرانی ایران نیز به آن اشاره کرده است، با این توضیح که مشکلات مالی متقاضیان در زمینه بخش آورده نقدی از مهمترین مباحثی به شمار می رود که می توانند در زمینه عملیاتی شدن این طرح چالش زا باشد.ضمن اینکه بانک عامل هم قرار است تا براساس میزان پیشرفت فیزیکی تسهیلات لازم را پرداخت کند به این ترتیب توان نقدینگی پیمانکاران هم کاهش خواهد یافت.آنچه که به طور قطع پیامدش می تواند اختلاف در قیمت گذاری های مربوط به ساخت مسکن میان دولت و بخش خصوصی باشد. بحثی که پیش تر نیز فرشید پورحاجت، دبیر انجمن کانون سراسری انبوه سازان به آن اشاره کرده بود و البته تجربه آن را نیز در زمان ساخت مسکن مهر در دولت دهم شاهد بودیم اینکه اختلاف نظر اساسی در بهای پایانی احداث مسکن با قیمت عنوان شده وجود داشت.
تامین زمین مورد برای ساخت ۱.۴ میلیون واحد
در این میان اما طبق آنچه که بارها و بارها عنوان شده است، تامین زمین مورد نیاز اصلی ترین موضوعی بوده که می توان آن را چالش بزرگ طرح نهضت ملی مسکن دانست. در این راستا اما به تازگی محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور خبر داده که تاکنون یک میلیون و چهارصد هزار واحد زمین برای ساخت مسکن آماده شده است. ضمن اینکه در ۹۰ درصد شهرهای دارای متقاضی مسکن زمین مورد نیاز در جهت احداث واحدهای مسکونی وجود دارد.
خبری که می تواند آن را حداقل اتفاقی خوب و شروعی برای حل مشکلات مربوط به جامع عمل بر تن کردن طرح نهضت ملی مسکن دانست. به ویژه این روزها که بازار مسکن حال ناخوشی دارد که شاید بتوان گفت؛ یکی از اصلی ترین دلایلش نبود توازن میان عرضه و تقاضا بوده است.
روندی که موجب شده تا هزینه های مسکن این روزها سرسام آور بوده و حداقل مدت زمانی که یک فرد با درآمد میانگین یک کارمند باید برای خانه دار شدن تلاش کند به حدود سه تا چهار دهه برسد.
به طور مثال خریداران برای مالک شدن واحد ۱۰۰ متری در خیابان نیایش در محدوده منطقه دو تهران باید پنج میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بپردازند که با در نظر گرفتن حقوق به طور متوسط هشت میلیون تومانی برای یک کارمند، این فرد باید حدود ۵۴ سال به فرض در نظر گرفته شدن ثبات قیمت ها پس انداز کند، همچنین اگر هم خریدار توقع خود را به متراژ و منطقه پایین تر کاهش دهد باز هم برای داشتن سقفی در تملک خود حداقل نیاز به سه دهه انتظار دارد.
براین اساس می توان عنوان کرد؛ به طور قطع تدوین و اجرای تدابیری مانند طرح های ساخت مسکن ارزان می تواند به آرزوهای دور و شاید محال بسیاری از خانواده ها جامه عمل بپوشاند.
به عبارتی اجرایی شدن طرح هایی در قالب ساخت انبوه مسکن ارزان بستری مناسب بوده تا چنین خانواده هایی به رویای داشتن خانه ای در تملکشان دست یابند.
این در حالی بوده که به نظر می رسد با در نظر گرفتن اظهارات مخبر درباره تامین زمین مورد نیاز اکنون شاید مهمترین چالش در این زمینه وجود داشته باشد به هزینه هر متر مربع ساخت و ساز باز می گردد. چرا که در حال حاضر رقم هزینه هر متر مربع احداث بنا فارغ از بحث تعدیل های اعلامی سازمان برنامه و بودجه، عدد و رقمی معادل چهار میلیون و ۷۵۰ هزار تومان برآورد شده است. با این وجود علیرضا جعفری، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید بیان کرده است، عدد قراردادهای نهضت ملی مسکن طبق نرخ تعدیل سه ماهه سوم سال ۱۴۰۰، متری ۶ میلیون تومان خواهد بود.
این در حالی بوده که اکنون نیز محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی گفته است؛ برای چهار میلیون واحد مسکونی که مدنظر دولت قرار دارد، از نظر اقتصادی بالغ بر چهار ۴هزار هزار میلیارد تومان باید هزینه شود که فقط مربوط به حوزه ساخت بوده و در آن هزینه های مربوط به خدمات و زمین لحاظ نشده است. به این ترتیب به نظر می رسد شاید تامین منابع مالی در این زمینه چالش دیگری باشد که متولیان امر باید برای تحقق ایده نهضت ملی مسکن آن را از سر راه بردارند.
اکنون اما باید دید با توجه به این موارد آیا سرانجام این طرح بزرگ به نتیجه ای قابل قبول دست خواهد یافت یا باز هم چالش هایی که از همان ابتدای طرح آن بیان شده است عملیاتی شدن آن را با موانعی رو به رو خواهد کرد که خود مشکلات دیگری را رقم خواهد زد.
ضمن اینکه با استناد به صحبت های رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی دراین زمینه که در نهضت ملی مسکن برای واحد ۱۰۰ متری با احتساب هزینه تمام شده ساخت هر متر ۴.۵ میلیون تومان، درخواست وام ۴۵۰ میلیون تومانی شده بود که اگرچه با آن موافقت شد، ولی نرخ تورمی که نهاده های آن را تجربه کردند، می توان بیان کرد این هزینه ها برای هر متر مربع نیز روند صعودی را در پیش گرفته است. براین اساس انتظار می رود باز هم فاصله میان بهای پایانی با قیمت اعلامی برای احداث مسکن افزایش یابد و این امر خود به دغدغه دیگری در این راستا تبدیل شود. موضوعی که محمودزاده نیز پیش تر به نوع دیگری به آن اشاره کرده بود، اینکه قیمت تمام شده ساخت به آیتم های متعددی بستگی دارد. بنابراین باید گفت که بعد از موضوع تامین زمین مورد نیاز برای احداث واحدهای مسکونی اشاره شده شاید مهمترین مقوله مهم در نظر گرفتن راهکاری برای برقراری تناسب میان قیمت پایانی با بهای اعلام شده خواهد بود. مساله ای که باید متولیان امر به طور اساسی به آن بیاندیشند.
سید رضا حسینی
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.