دولت می خواهد قیمت کالاهای حیاتی را به شهریور 1400 بازگرداند
تورم ملت، توهم دولت
از سال ها قبل همواره شنیده ایم، چیزی که گران می شود دیگر ارزان نخواهد شد. حالا این داستان رویاپردازی و تصمیم های اقتصادی دولتمردان است. دولتی ها طی ماه های گذشته همواره از کند شدن سرعت رشد تورم در کشور صحبت کرده اند و حالا می خواهند قیمت ها را به شهریورماه سال گذشته […]
از سال ها قبل همواره شنیده ایم، چیزی که گران می شود دیگر ارزان نخواهد شد. حالا این داستان رویاپردازی و تصمیم های اقتصادی دولتمردان است. دولتی ها طی ماه های گذشته همواره از کند شدن سرعت رشد تورم در کشور صحبت کرده اند و حالا می خواهند قیمت ها را به شهریورماه سال گذشته برگردانند. اگر دولت حسن روحانی در سال ۱۳۹۶ با شعار «به عقب برنمی گردیم» بر روی کار آمد حالا دولت سید ابراهیم رییسی رویای بازگرداندن قیمت اقلام اساسی مورد نیاز خانواده ها به شهریور ۱۴۰۰ را در سر می پروراند. در روزهایی که مردم با تورم شدید کالاها دست به گریبان هستند، دولتمردان در توهم بازگرداندن قیمت ها به سر می برند.
«ارز ترجیحی به جز رانت و فساد چیز دیگری به دنبال ندارد». این جمله ای است که طی ماه های گذشته کارشناسان اقتصادی، نمایندگان مجلس، چهره های دولتی و حتی فعالان بخش خصوصی اقتصاد کشور بر آن تاکید می کنند. امروز دیگر ضرورت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برکسی پوشیده نیست و دولت اجتناب ناپذیر برای هدفمندی و حذف آن برنامه ریزی کرده است اما نکته دارای اهمیت این است که این موضوع باید برای مردم به درستی تبیین شود. بررسی ها نشان می دهد که طی سال های گذشته برخی واحدهای تولیدی با استفاده از ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی اقدام به تولید محصول و صدور آن می کردند و در حالت خوشبینانه با ارز نیمایی باز می گرداندن و از آن طرف به عنوان صادرکننده نمونه نیز معرفی می شدند؛ این موضوع به سادگی نشان می دهد که چرا امروز منتقدان ارز ۴۲۰۰ تومانی بیشتر از گذشته هستند. این سیاست اقتصادی در عمل منجر به ضرر و زیان عدهای و پر شدن جیب عده ای دیگر شده است.
*بازگشت قیمت اقلام اساسی به نرخ شهریور
آنطور که خبرگزاری تسنیم گزارش داده، براساس آخرین تصمیم دولت، در راستای هدفمندی ارز ۴۲۰۰، افزایش قیمت کالاهای اساسی همچون نان، روغن، مرغ، تخم مرغ و شیر منتفی و مقرر شد، این کالاها به قیمت شهریور۱۴۰۰ در حد نیاز متعارف مردم تامین شود و احتمالا ۲ماه یارانه نقدی قبل آغاز طرح پرداخت گردد. بر این اساس و آنطور که از خروجی جلسات تصمیم سازی برای اجرای طرحی که این روزها از آن به عنوان یارانه هوشمند یاد میشود برمیآید، برنامه نهایی دولت تامین چند قلم کالای حیاتی از جمله نان، مرغ، تخم مرغ، روغن و شیر به قیمت شهریور سال ۱۴۰۰ برای عموم مردم است. این در حالی است که نظراتی در دولت مطرح بوده که پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نهادههای دامی، روغن و نان، در راستای جبران افزایش قیمت کالاهای مربوطه، یارانه نقدی به مردم پرداخت شود، ولی ظاهرا این نظر به دلیل اینکه ممکن است یارانه نقدی مورد نظر کفاف تامین کالاهای اساسی مد نظر مردم را نکند و فشارهای معیشتی بر مردم را تشدید نماید، رای نیاورد و در نهایت مقرر شد به شیوه کالابرگ الکترونیکی عملل گردد، به این معنی که دولت متعهد شود در قبال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نان، نهاده دام و روغن، ۵ کالای اساسی که قوت قالب مردم هست را به قیمت شهریور ۱۴۰۰ برای مردم تامین کند و به جای پول نقد، کالای مورد نیاز مردم را تامین کند.
*نان پایلوت گذار از ارز ۴۲۰۰ تومانی
به نظر میرسد با نهایی شدن طرح دولت درخصوص توزیع هدفمند یارانه نان، بازار نان تاحد زیادی در سراسر کشور کنترل خواهد شد. بر اساس برخی اطلاعات دریافتی حدود ۸۰ هزار پوز در نانواییهای سراسر کشور وجود دارد که این بازار تک محصولی در نانوایی ها عامل اصلی گزینش نان به عنوان کالای اساسی منتخب برای اجرای پایلوت طرح گذار از یارانه ارز ۴۲۰۰ تومانی بود. براساس این گزارش در صورتی که از مدل مطرح شده برای پرداخت یارانه نان از طریق کالابرگ پاسخ مناسب دریافت شود، تا دو ماه آینده کالابرگ الکترونیکی برای ۴ قلم کالای دیگر از جمله شیر، تخم مرغ، روغن و مرغ پیاده خواهد شد. البته قبل از اجرایی شدن کامل طرح درباره سایر اقلام غیر از نان، مبلغی به مدت یک یا دو ماه یارانه نقدی به حساب یارانه بگیران واریز خواهد شد که هر چند این مبلغ هنوز نهایی نشده ولی در حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برای هر نفر تخمین زده می شود تا خیال مردم بابت تبعات افزایش قیمت ها راحت باشد.
*وعده پرداخت یارانه ۴۰۰ هزار تومانی
حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه ۱۴۰۱ همزمان شد با وعده پرداخت یارانه جدید. قرار شد ۱۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار ارز ترجیحی حذف شود و در قالب یارانه نقدی ۴۰۰ هزار تومانی به مردم پرداخت شود. وعدهای که امروز معاون اقتصادی رئیس جمهور هم آن را تکرار کرد. محسن رضایی در گفتگویی اعلام کرده است که با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، یارانه جدیدی به مردم پرداخت میشود که مبلغ آن بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان است که بر اساس دهک درآمدی افراد پرداخت میشود. البته رضایی گفته رقم دقیق یارانه جدید مشخص نیست و مبلغ ۴۰۰ و ۳۰۰ هزار تومان اعلامی، برآورد کارشناسان است و هنوز قطعی نشده و بهزودی رقم قطعی را اعلام میکنیم. آنگونه که محسن رضایی وعده داده یارانه جدید تنها به پنج دهک درآمدی اول جامعه پرداخت میشود. مبلغ این یارانه برای سه دهک اول درآمدی جامعه ماهی ۴۰۰ هزار تومان است و برای دو دهک چهارم و پنجم ۳۰۰ هزار تومان است. این یعنی یک خانواده چهار نفره که جزو سه دهک اول است ماهانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان یارانه میگیرند و مبلغ این یارانه کمک معیشتی برای خانواده چهار نفره دهک چهارم و پنجم هم ماهی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. بر این اساس دهکهای درآمدی ششم، هفتم، هشتم، نهم و دهم یارانه جدید را دریافت نمیکنند.
*یارانه جدید نقدی است یا کالایی؟
هنوز مشخص نیست که یارانهای که محسن رضایی وعده پرداخت آن را داده نقدی است یا در قالب کالابرگ (کوپن) پرداخت میشود. چون او گفته همان پولی که قبلا در قالب دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به تجار داده میشد، الان همان پول بهصورت کالابرگ در اختیار مردم قرار میگیرد. البته رضایی گفته در دو ماه اول این یارانه در قالب نقدی و به عنوان کمک معیشتی به مردم پرداخت میشود. اما از ماه سوم مردم به جای یارانه نقدی کالا برگ دریافت میکنند. اگرچه مدتهاست مساله پرداخت کالابرگ در اقتصاد ایران مطرح شده اما به نظر میرسد دولت رئیسی در چند ماه آینده این وعده را عملی کند. چون هم معاون اقتصادی رئیسی امروز مساله پرداخت کالا برگ را عنوان کرد، هم رئیس مجلس و هم وزیر اقتصاد در مجلس تاکید کرد که در کنار یارانه نان، برای تهیه کالاهای اساسی به مردم کالابرگ داده میشود. مبنای دهکبندی افراد درآمد ماهانه آنهاست. براساس این درآمد افراد به ۱۰ دهک درآمدی تقسیم میشوند. براساس آمارهای سال گذشته مرکز آمار ایران، اگر درآمد خانوار زیر یک میلیون تومان باشد، خانوار جزو دهک اول جامعه قرار دارد و جزو. فقیرترین دهکهای جامعه محسوب میشود. بر این اساس اگر درآمد ماهانه خانوار بین ۷۰۰ هزار تومان تا ۳٫۵ میلیون تومان باشد، مشمول یارانه جدید میشوند. اما بالای این درآمد شامل یارانه نمیشوند.
* قیمتها نباید از شهریور ۱۴۰۰ بیشتر شود
در همین حال یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس می گوید: براساس قانون مصوب مجلس دولت میتواند نظام پرداخت یارانهها را اصلاح کند اما قیمت کالاها نباید هیچ گونه افزایشی نسبت به شهریور ۱۴۰۰ داشته باشد. حجت الله فیروزی در جلسه علنی روز گذشته (یکشنبه) مجلس و در جریان بررسی گرانیهای اخیر بیان کرد: ساماندهی نظا م پرداخت یارانه ها یکی از مهمترین وظایف دولت یازدهم به شمار میرود که قطعا در تاریخ کشور خواهد ماند. ما شاهد نابسامانی و افسار گسیختگی در قیمت تمام کالاها هستیم. مجلس در این زمینه نگران است و نگرانی آن برخاسته از دغدغه مردم است. مجلس در بودجه سال جاری دولت را مجاز به ساماندهی نظام پرداخت یارانهها کرد اما تاکید کرد که باید قیمت ها متناسب با شهریور ۱۴۰۰ ثابت بماند. تورم باید کنترل شود، نیاز مردم تامین گردد و قیمتها ثابت بماند. این نماینده مجلس اظهار کرد: از سوی دیگر رفتار دولت نیز در ساماندهی یارانهها بسیار حائز اهمیت است. باید با مردم صحبت شود و این اطمینان خاطر به آنان داده شود که فشار مضاعفی بر آنها تحمیل نشود. اقشار کم درآمد، کارمندان، عشایر و دامداران همگی نگرانند. نظام پرداخت یارانهها هم اکنون اشکالات زیادی دارد اگر قرار است نظامی جدید راه اندازی شود باید نگرانیها مرتفع گردد.
*راه حل حذف پلکانی یارانه ارز ۴۲۰۰ تومانی است
حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی جراحی اقتصادی عالی در کشور است ولی نمیشود فی البداهه و با سرعت انجام شود و باید در این راستا گام به گام و با برنامهریزی متناسب جلو برویم. حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در دراز مدت دارای تاثیرات بسیار عالی در زمینه جلوگیری از قاچاق کالا به خارج، حیف و میل بیتالمال و منابع ارزی کشور است. قطعا حذف ارز ترجیحی آثار مثبت بسیاری برای کشور خواهد داشت به شرط آنکه مابه التفاوت آن به اقشار ضعیف و آسیب پذیر و حقوق بگیران ثابت پرداخت شود. آنطور که کارشناسان اقتصادی هشدار می دهند در حال حاضر باید مراقبت کرد که مساله حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به سرنوشت طرح هدفمندی یارانه ها دچار نشود که بنا بود درآمد حاصل به مردم، تولید و زیرساخت های تولید داده شود و هیچ کاری هم نشد چرا که اگر چنین شود، آثار تورمی به دنبال خواهد داشت. به نظر می رسد که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بهصورت پلکانی باید اتفاق بیفتد و دولت شفافسازی کند و نگرانی را از دوش مردم بردارد. در این صورت جامعه از نظر روحی و روانی آماده میشود و در تصمیمات اقتصادی دولت کمکحال خواهد بود. باید دانست که بسیاری از افرادی که اکنون یارانه دریافت میکنند، مستحق نیستند و این امر بهخاطر نبود سیستم جامع اطلاعاتی از خانوارهاست. با ایجاد زیرساختها باید آثار اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومان به افرادی در طبقات ضعیف برسد.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.