بررسی چرایی لزوم احیای برجام در این شرایط خاص در گفتوگو با کارشناس مسائل چین و روسیه
سفر هیأت چینی به تهران باید لغو میشد
خورسند: چین خود را در بازار ایران بیرقیب میبیند و این برای منافع ملی ما خوب نیست کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز یکشنبه به ایران سفر میکنند تا درباره آثار مواد هستهای در سه سایت اعلام نشده بحث کنند. این خبر از سوی محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز تایید شد. […]
خورسند: چین خود را در بازار ایران بیرقیب میبیند و این برای منافع ملی ما خوب نیست
کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز یکشنبه به ایران سفر میکنند تا درباره آثار مواد هستهای در سه سایت اعلام نشده بحث کنند. این خبر از سوی محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز تایید شد. این سفر در شرایطی انجام میشود که موضوع پرونده هستهای ایران به غربگرایی تهران و ارتباط و توافق با چین و روسیه، به شرقگرایی تهران تعبیر میشود. در روزهای گذشته نیز رییسجمهور چین در عربستان پای بیانیههایی را امضا کرد که مملو از مواضع ضدایرانی و دخالت در امور داخلی ایران و تعرض به تمامیت ارضی ایران بوده است. در همین راستا و برای مشخص شدن ابعاد تحولات اخیر در حوزه سیاست خارجی ایران با مهدی خورسند کارشناس مسائل چین و اوراسیا و پژوهشگر اقتصادسیاسی به گفتوگو نشستیم که در مشروح آن را در ادامه میخوانید:
خورسند با اشاره به اینکه نمایندگان آژانس بینالمللی انرژی اتمی فردا به ایران میآیند، اظهار داشت: موضوع پرونده هستهای ایران با توجه به شرایط داخلی و خارجی کشورمان، به نقطه حساسی رسیده است. امروز دقیقا در نقطهای مانند پس از سال۸۸ قرار داریم. تحولات سیاسی ناشی از ناآرامیها در کشور پس از سال۸۸ باعث شد تا آمریکا که پیش از انتخابات آن سال مکررا خواهان توافق با تهران بود و حتی بنا به فرموده رهبر معظم انقلاب، شخص باراک اوباما رییسجمهور وقت آمریکا پیامهایی را به ایشان فرستاده بود اما بعد از انتخابات و فضای ناآرام کشور، واشنگتن تغییر رویه داد و به حمایت از ناآرامیها پرداخت و میز مذاکره را ترک کرد. آنطور که بنظر میآید آمریکا در حال تکرار این موضوع است. همین تجربه، میطلبد تا دستگاه سیاست خارجی کشور با نگاه دقیقتری به تحولات پرونده هستهای ایران بپردازد.
وی در ادامه این گفتوگو افزود: از سوی دیگر، تحول مهم دیگری در منطقه غربآسیا در حال رخ دادن است که لزوم توجه ویژهتر به پرونده هستهای را میطلبد. سفر رییسجمهور چین به عربستان و بیانیههای صادر شده در حاشیه این سفر، بیانگر آن است که چینیها هم در مسیری قرار گرفتهاند که هر طور بخواهند با تهران رفتار خواهند کرد.
این کارشناس مسائل چین و اوراسیا در پاسخ به این سوال که، احیای برجام چه تأثیری میتواند در روابط ایران با شرقیها داشته باشد، گفت: قطعا احیای برجام میتواند در نگاه دولت سیزدهم که در پی متوازنسازی نگاه به شرق و نگاه به غرب است، موثر باشد. امروز چین و روسیه تصورشان این است چون برجام در حال اضمحلال است، بازار بیرقیبی در ایران دارند بنابراین هرطور دلشان بخواهد با ایران رفتار میکنند و موضع میگیرند. دقیقا همین موضع تقریبا پس از ۲۰۱۵ و امضای برجام برای غربیها وجود داشت. در آن زمان و وقتی که رییسجمهور چین به عنوان اولین رهبر اعضای ۱+۵ به تهران آمد و پیشنهاد قراردادهای خوبی هم به تهران داد و وقتی دولت وقت ایران اقبال زیادی به چینیها نشان نداد، غربیها تصور کردند که در بازار ایران بیرقیب هستند و هرطور دلشان بخواهد میتوانند با تهران رفتار کنند، بنابراین تجربه دهه گذشته پیش روی دولت سیزدهم قرار دارد البته اگر بخواهد پندی بیاموزد.
وی تأکید کرد: چینیها الان تصور میکنند در بازار ایران بیرقیب هستند و این برای منافع ملی ما اصلا خوب نیست. پس از برخورد و زیادهگویی چینیها در سفر رییسجمهورشان به عربستان علیه ایران، دستگاه دیپلماسی ما باید سفر هیأت چینی به تهران را لغو میکرد تا چینیها مواضع خود را شفافتر بیان میکردند. مواضع رییسجمهور چین، احساسات عمومی مردم را جریح کرده و لازم بود که دولت سیزدهم اقدام عملیاتی جدیتری در این فضا میکرد و من معتقدم این موضوع را باید یکی از نقاط ضعف دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم ثبت کنیم.
خورسند ادامه داد: با احیای برجام و ایجاد توازن همکاری ایران با شرق و غرب، هرگز چین و یا آمریکا به خود اجازه نمیدهند که اینطور منافع ملی مردم ما را به بازی بگیرد. باید به این نکته توجه جدی داشت که منافع ملی و غرور ملی مردم عزیز و شریف ایران بر هر منفعت زودگذری اولویت دارد. مطمئنا در شرایط کنونی فضای بینالملل که کشورها تنها و تنها به منافع خود فکر میکنند، عدم وجود رقیب در بازار بسیار خوبی چون ایران، زبان آنها را به گزافهگویی نیز باز خواهد کرد.
این کارشناس مسائل چین و روسیه در پاسخ به این سوال که حال که چین خود را در بازار بیرقیب ایران تنها میبیند شاید با برجام مخالفت و سنگاندازی کند، اظهار داشت: اینطور نیست. چینیها در پرونده هستهای ایران، کاملا با غربیها همنظر هستند. از نظر چین و روسیه و غربیها، ایران نباید به یک قدرت هستهای بدل شود. یکی از مصادیق این دیدگاه این است که با هستهای شدن ایران در منطقه غربآسیا، دیگر کشورهای این منطقه هم در مسیر هستهای شدن قرار میگیرند و رقابت هستهای در منطقه غربآسیا برخلاف منافع غربیها و شرقیها است.
وی افزود: در هر صورت ما باید ابتدا در دستگاه دیپلماسی تکلیف روابط خودمان با غرب و شرق را مشخص کنیم. در این شرایط بنده معتقدم ایران براساس اصل خدشهناپذیر «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» باید همچنان در یک «تنهایی استراتژیک» ضمن همکاری و ایجاد تعادل در روابط با شرق و غرب، بتواند منافع حداکثری بدست بیاورد. موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی ایران آنقدر جذاب و دارای مزیت است که اگر ارادهای در داخل برای بهره بردن از فرصتها وجود داشته باشد نیازی به وابستگی به شرق و غرب نیست بلکه به راحتی میتوان دیگر کشورها را وابسته به بازیگران این منطقه کرد.
خبرنگار
محمد بروغنی
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.