هشدار درباره تصویب لایحه مشارکت عمومی- خصوصی
لایحه مشارکت عمومی-خصوصی یکی از لوایحی بود که در بهمن ۹۷ از سوی دولت راهی مجلس شد. این لایحه با توجه به ماه های پایانی فعالیت دولت دوازدهم و احتمال تصویب آن در مجلس موجب نگرانی کارشناسان شده است. هدف از این لایحه تامین مالی ۸۵۰۰۰ پروژه نیمه تمام عمرانی با مشارکت بخش خصوصی است. […]
کنار گذاشتن «قانون مناقصات» زمینهساز فساد
امضاءکنندگان این بیانیه ۹ تشکل صنفی بخش خصوصی در حوزه عمرانی شامل سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران، سندیکای شرکتهای تاسیساتی و فنی ایران، انجمن صادر کنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران، انجمن شرکتهای مهندسی و پیمانکاری نفت، گاز و پتروشیمی، جامعه مهندسان مشاور ایران، سندیکای صنعت برق، انجمن صنفی کارفرمایی انبوه سازان مسکن و ساختمان استان تهران، انجمن صنفی تولید کنندگان و فناوران صنعتی ساختمان و انجمن شرکتهای حفاری نفت و گاز ایران بودند. در بخشهایی از بیانیه ۹ تشکل عمرانی آمده: کنار گذاشتن «قانون مناقصات» و نقض مواد «قانون محاسبات» کشور راه درست مشارکت بخش خصوصی نیست.
این بیانیه اگرچه «مشارکت عمومی و خصوصی» را دارای نقش مهمی در ارتقا و فراهمساختن زیرساختهای کشور و خدمات عمومی دانسته و آورده است: «مشارکت عمومی و خصوصی دارای ظرفیتهایی برای توسعهی پایدار است»، اما در عین حال نبود شفافیت و کفایت در چارچوب قانونی کشور را نیز زمینهساز فساد و رفتار نادرست با وجوه عمومی هم عنوان کرده است.
تجربه ای مشابه با خصوصی سازی های غلط
کارشناسان معتقدند در صورت حذف قانون مناقصات، تجربه ای مشابه برخی خصوصی سازی های گذشته خواهیم داشت که در آن اموال دولتی به تاراج رفت. بر اساس برخی آمارها دهها مورد فساد از سوی دستگاه قضا در خصوصیسازیها کشف شده است. در حالی که عدد خصوصیسازی تقریباً یک دهم این پروژههای مشارکت عمومی-خصوصی است. یعنی در خصوصی سازی آن چیزی که واگذار شده تقریباً حدود ۳۷۵ هزار میلیارد تومان است. این رقم در طول ۲۹ سال خصوصیسازی، نسبت به عددی که در بحث مشارکت عمومی-خصوصی داریم یک دهم است.
الزامات موفقیت لایحه
بهروز گتمیری، استاد دانشگاه تهران در خصوص آسیبهای احتمالی لایحه مشارکت عمومی-خصوصی گفت: ممکن است همزمان با تصویب قوانین و مقررات از جمله لایحه مشارکت عمومی-خصوصی، با حذف قانون مناقصات، زمینه بروز رفتارهای غیرشفاف و بیقانونی نیز ایجاد شود. وی گفت: اساسیترین بحث ما که در بیانیه بیشتر روی آن تاکید داریم با استناد به فرازهایی از مصوبه مجمع سازمان ملل در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹ و مربوط به بحث شفافیت، عدالت و پایداری بلند مدت در ارجاع کار است.
وی افزود: PPP فلسفهاش این است که بخش خصوصی، یعنی کاملاً خصوصی و نه خصولتیها و نه دولتیهای در پوشش خصوصی بتوانند بیایند و با نقدینگی که دارند و با توان فنی و کیفیتی که دارند و با بازنگریهایی که روی این پروژههای نیمهتمام میکنند کار را درست انجام دهند.
گتمیری ادامه داد: بحث دوم این است که میدانید که تقریباً ۸۶ هزار پروژه نیمه تمام داریم که برآورد عددی آنها بین ۳۰۰۰ تا ۴,۰۰۰ هزار میلیارد تومان است. این عدد نزدیک نقدینگی موجود یک سال ماست. این حجم، حجم پول عظیمی است که به جای اینکه در چرخه اقتصاد کمکی بکند به صورت نیمهتمام رها شده است و اصولاً از ۸ یا ۹ سال پیش که صحبت از مشارکت عمومی-خصوصی و PPP طرح شد، بحث این بود که بهگونهای سرمایههای ملی و بخش خصوصی داخل این پروژهها شود و این داشتههای دولتی و داشتههای خصوصی با هم به مشارکت گذاشته شده و پروژههای نیمهتمام را تمام کند.
این استاد دانشگاه تهران به مهر گفت: بنابراین مهمترین حرف ما، بحث دامنه شمول پروژهها در این لایحه است. این دامنه شمول به سمت پروژههای تمامشده و در حال بهرهبرداری هم کشیده شده است؛ هیچ دلیلی وجود ندارد که این اتفاق رخ دهد؛ پشت این حکم به نظر ما یک رانت بزرگی نهفته است.
وی در ادامه افزود: نظر ما این است که آئیننامههای اجرایی قانون را مثل همین مصوبه ۸ دی ماه ۱۳۹۹ کمیسیون اقتصاد دولت که آئیننامه ارزیابی کیفی را اصلاح و شفاف کردهاست تأیید کنیم و اگر میخواهیم واقعاً بخش خصوصی را وارد سرمایهگذاری کنیم، با استفاده از آن (اصلاحیه آئین نامه اجرایی مصوب ۸ دی ماه ۹۹)، مناقصه را به طور شفاف و با عدالت برگزار کنیم؛ رانت هم ندهیم؛ خودی و ناخودی هم نکنیم. اما اگر با نگاه محدود خودی و ناخودی، گروههای خاص و رانتهای خاص که در کشور موجود بوده بخواهیم بدهیم، عملاً این مشارکت عمومی- خصوصی لطمه اساسی خواهد خورد و عملاً آن پایداری بلند مدتش ایجاد نخواهد شد، مدیریت نادرست خواهد داشت، فساد بیشتر میشود و عملاً یک مدیریت نامناسب وجوه عمومی رخ خواهد داد.
بخش خصوصی معتقدند اگر اصول صلاحیت ها تأمین شود، حل معضل پروژههای نیمهتمام از مشارکت عمومی خصوصی میگذرد. اما به گفته آنها نحوه اجرا مهم است و با توجه به خصوصی سازی های غلط این حساسیت ایجاد شده که این لایحه یک قانون درستی شود.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.