دوئل دو ابرقدرت در دوره گذار
طبق نظریات واقعگرایانه روابط بینالملل، دوران گذار در دنیا امری محتوم است و ابرقدرتها پس از یک دوران اوج، دچار افول شده و جای خود را به یک ابرقدرت تازهنفس میدهند. در دوران پسارنسانس و با اختراع ماشین بخار در اروپا، کشورهای اروپایی به رشد و توسعه اقتصادی زیادی رسیده و این رشد اقتصادی زمینه […]
تایوان مصداقی برای تله توسیدید
شدت گرفتن اقدامات آمریکاییها علیه چین در چند سال گذشته را میتوان مصداق بارز دوران گذار دانست. در شرایطی که چینیها گوی سبقت را از آمریکا در تجارت جهانی و توسعه توان نظامی میربایند، آمریکاییها در راهبردی معنیدار، تمام تمرکز خود را در دریای چین جنوبی متمرکز کرده تا چین را تحت فشار بیشتری قرار دهند. یکی دیگر از مصادیق تطبیق اوضاع دریای چین جنوبی بر فرضیات نظریه ثبات هژمونیک در شرایط کنونی، پیمان AUKUS است که آمریکاییها در همراهی با انگلیس، زیردریاییهای استرالیا را اتمی کرده تا وزن همپیمانان آمریکا در دریای چین جنوبی آنهم در یک جنگ احتمالی بالاتر برود. از سوی دیگر، چینیها نیز در یکصدسالگی حزب خود، دست از سیاست انزوا برداشته و با سخنرانی آتشین «شی جین پینگ» رییسجمهور این کشور و با اعلام اینکه اگر کشوری بخواهد علیه منافع ما اقدامی بکند به سدی با استقامت یک میلیارد و چهارصدمیلیون نفری برخورد میکند، سیاست برونگرایی خود را عملا اعلام کردند. یکی از مسائلی که شاید در ابتدای سیاستهای چینیها در دستور کار باشد و پکن بارها بر حق خود در اینخصوص اشاره کرده، حاکمیت چین بر تایوان است و این موضوع با حمله قریبالوقوع چین به تایوان و اعلان الحاق رسمی آن به خاک خود، جنبه عینی نیز پیدا کند. موضوع الحاق تایوان به چین از چند جهت برای پکن اهمیتی اساسی دارد. اولین موضوع، افزایش وجهه و تثبیت اقتدار حزب کمونیست چین بین مردم این کشور است زیرا این حزب سالهاست که ادعای حاکمیت خود بر تایوان را فریاد میزند. دومین موضوع، اهمیت منحصربهفرد اقتصادی تایوان است. تایوان تولیدکننده ۹۰درصد تراشههای نیمههادیبنیان جهان است که چین و آمریکا تاکنون نتوانستهاند به این تکنولوژی دست یابند و برای ادامه توسعه، این تکنولوژی ضروری و حیاتی است. سومین و شاید مهمترین موضوع را بتوان اعلان رسمی ابرقدرتی چین به دنیا و رویارویی مستقیم با آمریکا و همپیمانانش باشد و با اقدام علیه تایوان و الحاق رسمی آن به خاک خود، آنهم در شرایطی که آمریکا با تمام توان نظامی و اقتصادی برای حمایت از تایوان در دریای چینجنوبی حضور دارد، این پیام را به دنیا صادر میکند که دوران ابرقدرتی آمریکا به پایان رسیده و آمریکا تعیینکننده همه معادلات بینالمللی نیست.
آمریکا و ادعای تعهد به دفاع از تایوان
اما دولت جدید واشنگتن در ادامه سیاست دولت قبلی این کشور، تمام تمرکز خود را بر چین گذاشته و با حضور بهزعم خود قدرتمند در دریای چینجنوبی، تلاش دارد چین را به کنترل خود دربیاورد. در همین رابطه، «جو بایدن» رییسجمهور آمریکا پنجشنبه گذشته مدعی شد که ارتش این کشور از تایوان دفاع خواهد کرد و متعهد به دفاع از این جزیره است که چین آن را متعلق به خود ادعا میکند. این ادعاهای بایدن در شرایطی بیان میشود که آمریکا طبق قوانین داخلی خود موظف است تا تایوان را برای دفاع از خود به تجهیزات مورد نیاز مجهز کند، اما واشنگتن مدتهاست که سیاست «ابهام استراتژیک» در پیش گرفته و درخصوص اینکه در صورت حمله چین به تایوان، دست به مداخله نظامی میزند یا نه شفاف نبوده است. تا جاییکه برخی از کارشناسان نظامی معتقدند آمریکا در مقابل اقدام چین علیه تایوان، توانایی حمایت از این جزیره را نداشته و ورود جدی به این مقوله نخواهد کرد و حضور و ادعاهایش نمایشی است.
علاوه بر این، «لوید آستین» وزیر دفاع آمریکا ضمن تاکید بر لزوم تقویت توان نظامی و حفظ بازدارندگی ناتو، دولت چین را تهدیدی برای نظم جهانی و قوانین بینالمللی توصیف کرد. رییس پنتاگون با بیان اینکه به حمایت از تایوان ادامه میدهند تا بتواند از خود دفاع کند، افزود: باید با تهدیدهای چین مقابله کنیم و ما خواستار اقدام مشترک برای کاهش آنها هستیم.
هشدار چین و روسیه با آمریکا
اما مواضع تحریککننده آمریکا علیه چین همواره مورد واکنش و هشدار چین و حامی این کشور در مقابل آمریکا یعنی روسیه بوده است. در همین رابطه، «ژانگ جون» نماینده چین در سازمان ملل از آمریکا خواست از کشیدن تایوان به ورطه جنگ دست بردارد. وی افزود: برخی کشورها، بهویژه آمریکا، اقدامات خطرناکی انجام میدهند که وضعیت تنگه تایوان را به مسیر خطرناکی میکشاند. قطعاً کشاندن تایوان به جنگ، به نفع هیچکس نیست.
وزارت خارجه روسیه هم ضمن اعلام حمایت از پیوستن چین به رژیم کنترل فناوری موشکی، معاهده نظامی جدید آمریکا و استرالیا برای ارائه زیردریاییهای اتمی به این کشور را خطرناک توصیف کرد.
در این شرایط است که آمریکاییها به دلیل ضعف ساختاری، شاهد قدرتگیری روزافزون چین هستند و چون جایگاه ابرقدرتی آنها در حال تهدید از سوی پکن است، بسیاری از کارشناسان بینالمللی معتقدند، شاید تا کمتر از ۱۰سال آینده، تله توسیدید در دریای چین جنوبی رخ دهد و جهان امروز در نقطه صفر دوران گذار قرار دارد.
نظرات و تجربیات شما لغو پاسخ
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.